«Το Μέλλον της Εργασίας στην Ελλάδα: Εμπρός για μια εθνική στρατηγική για την Απασχόληση», Άρθρο του Προέδρου του ΣΕΒ κ. Θεόδωρου Φέσσα στην «Εφημερίδα των Συντακτών»

Στη συζήτηση για το Μέλλον της Εργασίας οφείλουμε να αξιολογήσουμε έντιμα και ανοιχτά τους λόγους για τους οποίους, ήδη, πριν την κρίση η Ελλάδα δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει πλήρως το ανθρώπινο δυναμικό της και γιατί οι θέσεις εργασίας που υπήρχαν αποδείχθηκαν τόσο ευάλωτες, ενώ δε συνέβη το ίδιο σε άλλες χώρες.  Και να αξιολογήσουμε τα μαθήματα που μας δίνει η κρίση καθώς θα εξετάζουμε πως θα εξασφαλίσουμε ότι αύριο όλοι οι πολίτες της χώρας θα έχουν την ευκαιρία και τα εφόδια να αξιοποιήσουν τις σημαντικές ευκαιρίες που προσφέρει το μέλλον που έρχεται.

Απέναντι στις αλλαγές που βλέπουμε να έρχονται, πρέπει να αποβάλλουμε την φοβική στάση που συχνά έχουμε. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να τις εκμεταλλευτούμε και να τις χρησιμοποιήσουμε σαν πρόσθετο εργαλείο για την επιστροφή στην ανάπτυξη.  Είναι αλήθεια ότι ο μεγαλύτερος φόβος που εκφράζεται είναι ο φόβος για απώλεια των θέσεων εργασίας.  Αν όμως αναλύσουμε ψύχραιμα τα πράγματα, θα δούμε ότι ιστορικά, οι βιομηχανικές και τεχνολογικές επαναστάσεις οδήγησαν πάντα στην ανάπτυξη των οικονομιών και της παραγωγικότητας, καθώς και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.  Κερδισμένοι είναι στο τέλος πάντα όσοι έχουν την ευελιξία και την πρόνοια να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογικές τάσεις χωρίς να μένουν προσκολλημένοι στις παλαιές φόρμες οργάνωσης της εργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, εμείς έχουμε εισηγηθεί μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που αν εφαρμοστεί με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα από Πολιτεία και επιχειρήσεις, θα έχουμε θέσει τις βάσεις,  ώστε το 2021 να κάνουμε το βήμα προς τις πιο ώριμες οικονομίες.  Η στρατηγική αυτή έχει 8 βασικούς άξονες:

1. Λύση στην ελληνική κρίση απασχόλησης θα δοθεί όταν συνδέσουμε κρίσιμα εργαλεία πολιτικής, όπως είναι το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς εργασίας,  με τον στρατηγικό στόχο της ανάπτυξης του τομέα  διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, ο οποίος παράγει, εξάγει και δημιουργεί βιώσιμες θέσεις εργασίας.
2. Η επιστροφή στο καθεστώς εργασιακών ρυθμίσεων που ίσχυε πριν την κρίση είναι μια ανιστόρητη ουτοπία που δεν έχει καμία σχέση με την οικονομική πραγματικότητα της χώρας μας.  Η δύσκαμπτη αγορά εργασίας του 2009 ήταν μέρος του προβλήματος που μας οδήγησε στη χρεοκοπία και όχι μέρος της λύσης. Υποστήριζε μια κλειστή, εσωστρεφή οικονομία, το αντίθετο από αυτό που έχουμε ανάγκη σήμερα. Επιπλέον ήταν μια αγορά εργασίας που δεν δημιουργούσε καλές θέσεις απασχόλησης για τους outsiders του συστήματος, τους νέους, τις γυναίκες.
3. Ο μόνος τρόπος για τη διασφάλιση βιώσιμων θέσεων εργασίας είναι η πορεία των μισθών να συνδέεται και να εξαρτάται από την πορεία της παραγωγικότητας. Η διατήρηση και η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας (κι όχι μόνο αυτής), είναι η ενδεικνυόμενη στρατηγική επιλογή για τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις και τους εργαζόμενους. Εφόσον αυτή κατοχυρωθεί, τότε αυτομάτως δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για εξωστρεφείς επενδύσεις, καλύτερες θέσεις εργασίας και φυσικά για αύξηση των εισοδημάτων και επιστροφή στην κοινωνία της κερδισμένης παραγωγικότητας
4. Ο κοινωνικός διάλογος, δηλαδή ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών και εργαζομένων, είναι κομβικός και πρέπει να διευρυνθεί με άλλα ζητήματα, όπως το ασφαλιστικό, η εκπαίδευση, η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και η επιχειρησιακή απόδοση, η υπερφορολόγηση, η επιχειρηματική μεγέθυνση, πέρα και πάνω από το στενό προσδιορισμό του κατώτατου μισθού.
5. Η υπερ-ρύθμιση όπως και η υπερφορολόγηση, οδηγεί τις μεγάλες μεν επιχειρήσεις σε απώλεια ανταγωνιστικότητας και θέσεων εργασίας, και τις μικρές επιχειρήσεις στην παραοικονομία. Είναι κρίσιμο να αναζητήσουμε τρόπους να μειωθούν στο μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
6. Η Ελληνική οικονομία κινδυνεύει να εγκλωβιστεί, στο πλαίσιο των τεχνολογικών ανακατατάξεων, στις χώρες χαμηλών ειδικοτήτων και μισθών. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η τάση απαιτούνται ριζικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, αποτελεσματικότερη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την επιχείρηση και βελτίωση των επιδόσεων μας στην ψηφιακή οικονομία.
7. Η μείωση της θηριώδους ανεργίας στη χώρα μας πρέπει να προέλθει πρωτίστως από τη δημιουργία μόνιμων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας σε επενδύσεις υψηλής αξίας στη μεταποίηση στον ποιοτικό τουρισμό και τις νέες τεχνολογίες.  Ωστόσο, οι ευέλικτες μορφές εργασίας δεν είναι ανάθεμα εφόσον δεν υποκρύπτουν ημιδηλωμένη πλήρη απασχόληση και αποτελούν επιλογή του εργαζομένου. Είναι αναγκαίο συμπλήρωμα μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας, και συνδέονται με ευκαιρίες για πρόσθετο εισόδημα και νέες θέσεις απασχόλησης σε μια χειμαζόμενη οικονομία και κοινωνία όπως η Ελληνική.
8. Η μεταφυσική άποψη ότι οι τεκτονικές τεχνολογικές αλλαγές δεν αφορούν την Ελληνική αγορά εργασίας, η οποία μπορεί αμέριμνη να αναπολεί την οργάνωση της εργασίας στα πρότυπα του προηγούμενου αιώνα, είναι μια αυταπάτη.  Η συζήτηση για το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα και τον κόσμο είναι μία συζήτηση την οποία επιβάλλεται να κάνουμε άμεσα και συντεταγμένα μαζί με τους άλλους Κοινωνικούς Εταίρους, αναζητώντας απαντήσεις στα δύσκολα ερωτήματα που τίθενται διεθνώς και απασχολούν όλο το σύγχρονο κόσμο να κάνουμε.

Η ανάπτυξη ενός γόνιμου κοινωνικού διαλόγου, θέσεων και αντιθέσεων με τους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους, την κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα, γύρω από αυτούς τους οκτώ άξονες που αφορούν το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα, μπορεί να αποβεί πολλαπλά επωφελής για την επιστροφή μας σε μια βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπλέον θα αποδείξει ότι η επώδυνη, πολυετής κρίση κατάφερε τελικά να μας κάνει συλλογικά σοφότερους.