Απαραίτητη η συνεργασία πανεπιστημίων, έρευνας και επιχειρήσεων

Άρθρο κ. Δημήτρη Βέργαδου, Διευθυντή Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ, στο περιοδικό FINANCE PRO (Iανουάριος 2022)

Πρόκληση η συστηματική διασύνδεση της εκπαίδευσης με την επιχειρηματικότητα

Η αλλαγή του παραγωγικού μας υποδείγματος και συνακόλουθα η προσαρμογή μας στις μεγα-προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, της πράσινης μετάβασης και της οικονομίας μηδενικών ρύπων, έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, την ενίσχυση των νέων με γνώσεις και οριζόντιες ήπιες δεξιότητες (soft skills) και αντίστοιχα την αναβάθμιση του τεχνολογικού και καινοτομικού περιεχομένου των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται από την ελληνική επιχειρηματικότητα, σε όλες τις κλίμακες. Κλειδί στην επίτευξη αυτού του στόχου είναι η σε βάθος και συστηματική διασύνδεση της εκπαίδευσης με την επιχειρηματικότητα, των δυο κόσμων δηλαδή που συμβάλουν στη συλλογική πρόοδο και ευημερία. Επιτομή αυτής της διασύνδεσης είναι η συνεργασία των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων. Συνεργασία με πολλαπλά οφέλη για την ελληνική επιχείρηση, για τους νέους επιστήμονες και τη βιώσιμη ανάπτυξη στον τόπο μας. Για να κατανοήσουμε την απόσταση που οφείλουμε να καλύψουμε σε όρους τεχνολογικής έρευνας, καινοτομίας και απασχόλησης, και γιατί είναι κρίσιμη και επείγουσα η διασύνδεση αυτή, αρκεί να αξιολογήσουμε ενδεικτικά τα εξής:

• Περίπου 4 στις 10 θέσεις εργασίας στην ΕΕ πρόκειται να μετασχηματιστούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης και του ψηφιακού αυτοματισμού.
• Tο 85% των θέσεων εργασίας και των ειδικοτήτων του 2030 ακόμα δεν έχει δημιουργηθεί.
• Παρόλο που οι Έλληνες επιστήμονες συμμετέχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό στα ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, κατέχοντας την 6η θέση της σχετικής κατάταξης, η Ελλάδα κατατάσσεται συστηματικά στις τελευταίες θέσεις σε διεθνείς δείκτες στην παραγωγή καινοτομίας (αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας, κλπ.), γεγονός που αποτελεί παράγοντα επιδείνωσης και του brain drain.
• Η συγκέντρωση/αριθμός των επιχειρήσεων που επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη είναι πολύ μικρή/ μικρός (2,8/16,2 στο σύνθετο δείκτη) και οι δημόσιες προμήθειες που αφορούν σε εξελιγμένα τεχνολογικά προϊόντα είναι συγκριτικά μικρές/περιορισμένες (2,6/3,5).
• Το ποσοστό των δραστηριοτήτων υψηλής και μέσης/υψηλής τεχνολογικής έντασης στον κλάδο της μεταποίησης στην Ελλάδα αγγίζει το 17% όταν ο ευρωπαϊκός μ.ό. είναι στο 46,5%.

Όπως έχει τονίσει ο Πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο Σύνδεσμος εργάζεται συστηματικά, για να αναβαθμιστεί το οικοσύστημα καινοτομίας στη χώρα μας, να έρθουν κοντά οι μεγάλες επιχειρήσεις με τις νεοφυείς εταιρίες και να διασυνδεθούν με τα πανεπιστήμια και την επιστημονική έρευνα, ώστε να ενισχυθούν οι τεχνολογικές ικανότητες και επιδόσεις. Σε αυτό το πνεύμα, πρόσφατα οι διοικήσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και του ΣΕΒ, έβαλαν τις υπογραφές τους σε δύο σημαντικές συμφωνίες συνεργασίας, που περιλαμβάνουν άμεσα υλοποιήσιμες πρωτοβουλίες και δράσεις για τη διασύνδεση της εκπαίδευσης και της έρευνας με την αγορά εργασίας και τις επιχειρήσεις, και την ενίσχυση της προοπτικής και των δυνατοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Οι συμφωνίες αυτές έρχονται σε συνέχεια δράσεων, όπως είναι η πρόσφατη συμφωνία συνεργασίας του ΣΕΒ με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τα βιομηχανικά διδακτορικά στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, η πρακτική άσκηση σε μέλη του Συνδέσμου, αλλά και η ακαδημία AIMinds σε συνεργασία με την SAS σε ΑΕΙ της χώρας). Οι θεσμικές αυτές συμφωνίες, που θα συνεχιστούν και με άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς στην περιφέρεια, παραμερίζουν αγκυλώσεις, και διαμορφώνουν ένα γόνιμο πλαίσιο για συνέργειες με προοπτική. Συγχρόνως, σηματοδοτούν, μια κρίσιμη αλλαγή παραδείγματος από την πλευρά ερευνητικών φορέων και της επιχειρηματικότητας, που ανοίγει νέους ορίζοντες για ένα παραγωγικό μέλλον.