Η εργασία σε έναν κόσμο που αλλάζει
Άρθρο Δρ. Γιώργου Ξηρογιάννη, Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή ΣΕΒ, στο Πρώτο Θέμα
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αλλάζει τον τρόπο που εργαζόμαστε. Πέρα από τις αναγκαίες δεξιότητες αλλάζουν τόσο οι διοικητικές δομές στις επιχειρήσεις όσο και η οργάνωση της εργασίας. Οι παραδοσιακές, κάθετες και δυσκίνητες ιεραρχίες συχνά αποτελούν τροχοπέδη στην ταχεία ψηφιακή μετάβαση. Οι επιχειρήσεις που θέλουν να πρωταγωνιστήσουν στο ψηφιακό μέλλον δεν αρκεί να είναι τεχνολογικά προηγμένες. Καλούνται να φέρουν στον πυρήνα της ανάπτυξης τους τον άνθρωπο και με τη βοήθεια της τεχνολογίας να λειτουργήσουν βάσει του τρίπτυχου «ανθρωποκεντρικότητα – τεχνολογία – διοικητική ευελιξία».
Η κρίση του Covid-19 επιτάχυνε την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα. Έδωσε όμως μια πρόγευση των αλλαγών που ήδη συντελούνται στην υπόλοιπη ΕΕ. Όπως ανέδειξε το πρόσφατο εργαστήριο του ΣΕΒ με θέμα «Το μέλλον της εργασίας», η διαρκής επικοινωνία μεταξύ οργανωτικών μονάδων διευκολύνεται σημαντικά μέσα από ψηφιακά κανάλια και ΙοΤ εφαρμογές. Οι στρατηγικές αποφάσεις επιταχύνονται δραστικά με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και εργαλείων ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων. Εργασίες ρουτίνας αυτοματοποιούνται με ρομποτικά συστήματα RPA και εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας. Ψηφιακοί βοηθοί (chatbots) παρέχουν εξατομικευμένη υποστήριξη σε εργαζομένους και πελάτες μέσω τεχνολογιών μηχανικής μάθησης και τεχνητής νοημοσύνης. Ακόμα και διοικητικές εργασίες όπως η διαχείριση της απόδοσης βασίζονται πλέον σε τεχνολογίες μαζικών δεδομένων (cloud). Η μάθηση είναι συνεχής και ενσωματώνεται στην καθημερινή εργασία μέσα από mobile πλατφόρμες και λογισμικό εικονικής μάθησης, με τον ίδιο τον εργαζόμενο να είναι υπεύθυνος για την εξέλιξη του.
Είναι λοιπόν δεδομένο ότι οι τεχνολογίες εξελίσσουν την εργασία, δημιουργούν νέα επαγγέλματα και αλλάζουν το μίγμα γνώσεων που πρέπει να διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό. Έρευνες του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ δείχνουν την ένταση των αλλαγών. Το 85% των θέσεων που θα υπάρχουν το 2030 δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα, ενώ 4 στις 10 σημερινές θέσεις εργασίας θα αλλάξουν περιεχόμενο σημαντικά εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης και του ψηφιακού αυτοματισμού.
Για να εδραιωθεί μια συμπληρωματική σχέση μεταξύ εργασίας και τεχνολογίας πρέπει να αντιμετωπιστούν δυο κρίσιμες προκλήσεις. Η πρώτη αφορά στη συνεχή αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Το 40% των σημερινών εργαζομένων θα πρέπει να επανακαταρτιστεί ώστε να αποκτήσει γνωστικές δεξιότητες αναγκαίες στην 4η βιομηχανική επανάσταση. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων πρέπει να παραμένει συνεχής μιας και η ταχεία πρόοδος της τεχνολογίας θα καθιστά το 30% των γνώσεων μας ξεπερασμένο κάθε χρόνο.
Η δεύτερη πρόκληση αφορά ξεκάθαρα στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας δεν θα αποδώσει χωρίς αλλαγές στη δομή τους. Η «Εργασία 4.0» προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, αλλά προϋποθέτει σύγχρονες διοικητικές πρακτικές χωρίς αυστηρές ιεραρχίες και με απρόσκοπτη ροή πληροφοριών εντός της επιχείρησης. Η δημιουργία σταθερών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας με σημαντικές προοπτικές εξέλιξης παραμένει πάντως διαχρονική προτεραιότητα. Επιβεβαιώνεται από έρευνες της Deloitte που δείχνουν ότι τo 70% των εργαζομένων επιζητούν τη δημιουργικότητα στην εργασία τους και πάνω από τα 2/3 θέτουν ως κριτήριο επιλογής εργασίας το πλάνο εξέλιξης τους. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, τα 2/3 των εργαζομένων σε ψηφιακά πεδία θεωρεί ότι θα βρει καλύτερη εργασία σε 60 ημέρες.
Η προσαρμογή επιχειρήσεων και εργαζομένων συνεπώς είναι μονόδρομος. Η τεχνολογική εξέλιξη δεν περιμένει. Επιβραβεύει την προσαρμοστικότητα και είναι αυστηρή με την στασιμότητα.
