Η διάσταση της ποιότητας στην αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών
Άρθρο κας Ελευθερίας Ρώμα, Policy Analyst, Ανάπτυξη Ανθρώπινου Κεφαλαίου ΣΕΒ, στην Ελευθερία της Κυριακής
Σε όλα τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης η πρακτική άσκηση αποτελεί σημαντικό μέσο για τη μετουσίωση της θεωρητικής γνώσης που αποκτάται μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας σε πράξη, για την ανάπτυξη soft και life skills και, εν τέλει, για την ολοκλήρωση των στόχων της μαθησιακής διαδικασίας.
Ειδικότερα, η πρακτική άσκηση που πραγματοποιείται στη διάρκεια των σπουδών, πέρα από τα προφανή αυτά οφέλη, προσφέρει επιπλέον στους νέους φοιτητές την ευκαιρία να εργαστούν σε πραγματικές συνθήκες και να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία, βασικό ζητούμενο της αγοράς εργασίας και των επιχειρήσεων. Σήμερα, ο τρόπος οργάνωσης της πρακτικής άσκησης στα Ελληνικά Πανεπιστήμια αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, δημιουργώντας περισσότερο από ποτέ την αναγκαιότητα αναβάθμισης του θεσμού.
Ο ΣΕΒ, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου, έχει καταθέσει επανειλημμένα προτάσεις προς την Πολιτεία για την αναβάθμιση και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του θεσμού της πρακτικής άσκησης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η καθιέρωση της υποχρεωτικότητάς της, η, κατ’ ελάχιστον, τρίμηνη διάρκεια της πρακτικής άσκησης στις σχολές STEM και στις οικονομικές σχολές, η δημιουργία ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου για την εφαρμογή της, με σταθερή χρηματοδότηση και με κίνητρα για τις επιχειρήσεις, αποτελούν βασικές θέσεις του ΣΕΒ. Επιπλέον, η παροχή της δυνατότητας στις επιχειρήσεις να επιλέγουν ή να συμμετέχουν στη διαδικασία επιλογής των ασκούμενων, όπως και η ευελιξία ως προς τη χρονική περίοδο πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης, συνιστούν παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην ουσιαστική αναβάθμιση του θεσμού.
Ταυτόχρονα όμως, μια αναβαθμισμένη πρακτική άσκηση πρέπει να διαθέτει και σαφή ποιοτικά χαρακτηριστικά, δηλαδή να διέπεται από ένα πλαίσιο ποιότητας το οποίο, αφενός, διασφαλίζει το επιθυμητό αποτέλεσμα, αφετέρου, παρέχει την αναγκαία ανατροφοδότηση για τη βελτίωση των διαδικασιών. Για το σκοπό αυτό, στην πρόσφατη έρευνα και εκδήλωση, που οργάνωσε ο ΣΕΒ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει για τη στήριξη της αναβάθμισης του θεσμού, πρότεινε τις παρακάτω αρχές:
- Πλήρης ενημέρωση από τις επιχειρήσεις για τις προσφερόμενες θέσεις και για τον τρόπο επιλογής των υποψηφίων
- Τοποθέτηση του ασκούμενου σε θέση πρακτικής άσκησης σχετική με το αντικείμενο σπουδών του
- Προσφορά προγράμματος εισαγωγής του ασκούμενου στην επιχείρηση
- Παροχή υποστήριξης / καθοδήγησης του ασκούμενου μέσω ορισμού επόπτη
- Οργάνωση τακτικών συναντήσεων και αξιολόγηση καθ’ όλη τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης
- Τελική αξιολόγηση κάθε ασκούμενου
- Βεβαίωση πρακτικής άσκησης/συστατική επιστολή
- Συμμετοχή σε διαδικασία αξιολόγησης της πρακτικής άσκησης, τόσο από τον ασκούμενο, όσο και από την επιχείρηση.
Αξίζει δε να σημειωθεί, ότι οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, στην συντριπτική τους πλειονότητα, αποδέχονται τις παραπάνω αρχές και έχουν τη δυνατότητα να τις εφαρμόσουν χωρίς δυσκολία, υπό τις κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η προσφορά ποιοτικών θέσεων στους φοιτητές των ελληνικών Πανεπιστημίων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην επίτευξη των στόχων του θεσμού, ενισχύοντας την επαφή και τη σύνδεσή τους με τον κόσμο της εργασίας, κομμάτι του οποίου προσδοκούν σύντομα και οι ίδιοι να αποτελούν. Οι σημερινές προκλήσεις στο πεδίο της προώθησης της απασχόλησης των νέων και του αναγκαίου παραγωγικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας αναδεικνύουν έντονα την ανάγκη αναβάθμισης της πρακτικής άσκησης, με συνένωση δυνάμεων και ανάληψη κοινών δεσμεύσεων. Στο ευρύτερο τοπίο της αναβάθμισής της, όμως, πρέπει να συντρέχουν και εκείνες οι συνθήκες και προϋποθέσεις που θα δώσουν τη δυνατότητα και το κίνητρο στις επιχειρήσεις που υποδέχονται τους φοιτητές να επενδύσουν σε μια κοινή προσπάθεια και να εφαρμόσουν επί της ουσίας το προτεινόμενο πλαίσιο ποιότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση Πανεπιστήμια και επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να συνεργαστούν, με συστηματικό τρόπο, αναγνωρίζοντας και κατανοώντας τις ανάγκες κάθε πλευράς προς ένα κοινό και αμοιβαία επωφελές αποτέλεσμα για τη νέα γενιά και την οικονομία.
