Σύγχρονο σύστημα επανακατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων: Προϋπόθεση για την προσέλκυση και υλοποίηση επενδύσεων – Άρθρο κ. Νίκου Γαβαλάκη, στα Νέα, 29/10/2020

Ο Νίκος Ι. Γαβαλάκης, είναι Senior Advisor του Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒ

Το Υπουργείο Παιδείας αναμένεται να καταθέσει για ψήφιση Νομοσχέδιο που θα αφορά στη Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και στη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση.

Ο νέος Νόμος καλείται να επιλύσει τα προβλήματα των ανέργων που δυσκολεύονται να ενταχθούν στην αγορά εργασίας λόγω ελλιπών γνώσεων και δεξιοτήτων και των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στη πλήρωση κενών θέσεων εργασίας τεχνικών και τεχνιτών. Θα αξιολογηθεί από την ευελιξία και την ταχύτητα με την οποία οι διατάξεις του θα ανταποκρίνονται στις εκάστοτε ανάγκες της οικονομίας για τη δημιουργία, τροποποίηση ή κατάργηση ειδικοτήτων και προγραμμάτων σπουδών. Η επιτυχία του εξαρτάται από την αποτελεσματική εκπαίδευση και προσφορά εξειδικευμένων τεχνικών και τεχνιτών που σε συνεργασία με τους επιστήμονες της χώρας θα υποστηρίζουν την παραγωγή διεθνώς ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Ειδικά για την Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση, που επικαιροποιεί υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες (αναβάθμιση δεξιοτήτων) και προσφέρει νέες (επανακατάρτιση) σε όσους θέλουν να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας μέσω ενός διαφορετικού επαγγέλματος, οι ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου πρέπει να δημιουργήσουν το πλαίσιο ώστε:

• Άνεργοι μαθηματικοί και φυσικοί απόφοιτοι ΑΕΙ να στραφούν στην Πληροφορική
• Εργαζόμενοι στο λιγνίτη να στραφούν σε τεχνικά επαγγέλματα που σχετίζονται με την πράσινη οικονομία και την εξειδικευμένη και τεχνολογικά αναπτυγμένη αγροτική παραγωγή (ευφυής γεωργία) και μεταποίηση
• Άνεργοι να κατευθυνθούν στις νέες δραστηριότητες της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης και των  logistics.
• Απόφοιτοι της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να καταρτισθούν αποτελεσματικά ώστε να στελεχώσουν τις νέες επενδύσεις στο χώρο της πληροφορικής (data centers) και του φαρμάκου (ερευνητικά κέντρα) στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, τις επιχειρήσεις της αμυντικής βιομηχανίας, της μεταποίησης, της εξορυκτικής βιομηχανίας και των μεγάλων τεχνικών έργων.

Οι ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου για την ΣΕΚ πρέπει να εστιάσουν στην αποτελεσματική:

• σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών επανακατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων με τις  ανάγκες της αγοράς εργασίας και στη διαρκή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους,
• επιλογή και εκπαίδευση κατάλληλων εκπαιδευτών,
• χρήση σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνικών που αξιοποιούν ψηφιακά μέσα και προωθούν τη μάθηση με βάση την εργασία (πρακτική άσκηση, μαθητεία κλπ.),
• προσφορά διεθνώς αξιόπιστων πιστοποιήσεων που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις που παράγουν αγαθά και υπηρεσίες στην Ελλάδα να απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό με πιστοποιημένες γνώσεις και δεξιότητες όπως απαιτεί η ένταξη σε διεθνείς αλυσίδες αξίας,
• διάθεση προς των ΟΑΕΔ των κατάλληλων εργαλείων για την επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας.

Η υλοποίηση ενός τόσο απαιτητικού σχεδίου πρέπει να εδράζεται στη διασφάλιση της ποιότητας σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας εισροών και εκροών της ΣΕΚ  (προγράμματα σπουδών, εκπαιδευτές, τεχνικές υποδομές και κτίρια, εξετάσεις για την διακρίβωση της απόκτησης των απαιτούμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων).

Το κράτος καλείται να καθορίσει το πλαίσιο ποιότητας που απαιτείται. Κατόπιν κατάλληλα διαπιστευμένοι φορείς πιστοποιούν την ικανοποίηση αυτών των κριτηρίων / προτύπων. Το κράτος καθορίζει πρότυπα, εποπτεύει, διορθώνει, επικυρώνει. Το κράτος δεν εμπλέκεται στη μέτρηση τετραγωνικών μέτρων κτηρίων. Με τον τρόπο αυτό, το Υπουργείο Παιδείας και οι εποπτευόμενοι οργανισμοί του, απελευθερώνονται από γραφειοκρατικές υποχρεώσεις και ασχολούνται αποκλειστικά με την χάραξη πολιτικής, την εποπτεία της υλοποίησης και την αξιολόγησή της.

Η χρήση των εργαλείων αυτών προβλέπεται και από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (Αναπτυξιακός Νόμος 4635/2019, Προεδρικά Διατάγματα για τα Ρυθμιζόμενα Τεχνικά Επαγγέλματα κλπ.). Ας τα εμπιστευθούμε όπως κάνουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε, οι προτεινόμενες πρακτικές εφαρμόζονται, ήδη, σε άλλους τομείς και, μάλιστα, με αδιαμφισβήτητη επιτυχία (π.χ. ΚΤΕΟ).

Το απόθεμα τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων εξαντλείται συνεχώς στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1980. Ακόμη και στα χρόνια της κρίσης, οι επιχειρήσεις «ένοιωθαν» τις ελλείψεις σε εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό. Σήμερα έστω και καθυστερημένα πρέπει να προχωρήσουμε σε αλλαγές. Οι εξελισσόμενες και αναμενόμενες επενδύσεις δημιουργούν πιεστικές ανάγκες. Η επανακατάριση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας είναι προϋπόθεση για την υλοποίησή τους.