Απαιτείται νέα προσέγγιση στην εφαρμογή των διεθνών φορολογικών κανόνων του ΟΟΣΑ  

Κωνσταντίνος Διαμαντούρος
Μόνιμος Αντιπρόσωπος ΣΕΒ στην BusinessEurope και την ΕΕ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 30 Απριλίου 2025

H συμφωνία σε επίπεδο ΟΟΣΑ για την επικαιροποίηση των κανόνων διεθνούς φορολογίας στη σύγχρονη πραγματικότητα (Global Anti-Base Erosion Model Rules – Pillar Two) έχει υποστηριχθεί το 2021 από 135 χώρες, μεταξύ των οποίων όλων των μεγάλων παγκόσμιων οικονομιών, συμπεριλαμβανομένης των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Η ΕΕ κινήθηκε ταχύτατα την ενσωμάτωση των νέων κανόνων ενωσιακό δίκαιο.  Πιο συγκεκριμένα, η σχετική οδηγία εγκρίθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο το Δεκέμβριο 2022 και μέχρι το τέλος του 2024 όλες οι χώρες της ΕΕ την είχαν ενσωματώσει στο εθνικό τους δίκαιο.

Ωστόσο, όπως έχει συστηματικά επισημάνει η ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα μέσω της BusinessEurope,  η επιτυχία της διεθνούς συμφωνίας προϋποθέτει την εφαρμογή της παγκοσμίως και κυρίως από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, όπως πχ. τις ΗΠΑ με τις οποίες η ΕΕ είχε συνολικές εμπορικές συναλλαγές αξίας € 1,6 τρις το 2023 σε αγαθά και οι υπηρεσίες.  Πιο συγκεκριμένα, η BusinessEurope έχει τονίσει ότι μία μονομερής εφαρμογή της από της ΕΕ ενέχει τον κίνδυνο να πληγεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε μία δύσκολη πολιτική και οικονομική συγκυρία.

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ έχουν αλλάξει δραματικά το διεθνές εμπορικό και φορολογικό πεδίο. Το εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου όχι μόνο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ δεν θα εφαρμόσουν την παγκόσμια φορολογική συμφωνία, αλλά θέτει και την πιθανότητα κυρώσεων σε περίπτωση που άλλες χώρες την εφαρμόσουν σε αμερικανικές εταιρίες.

Πιο συγκεκριμένα, το εκτελεστικό διάταγμα προβλέπει ότι ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ θα αναπτύξει δράσεις για την αντιμετώπιση των φορολογικών κανόνων ξένων χωρών που έχουν εξωεδαφικό χαρακτήρα ή θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσανάλογα τις εταιρείες των ΗΠΑ, με πορίσματα και συστάσεις που θα παραδοθούν στον Πρόεδρο. Μεταξύ άλλων, αυτό θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει και το διπλασιασμό της φορολογίας για ευρωπαϊκές εταιρίες, βάσει του άρθρου 891 του Κώδικα Εσωτερικών Εσόδων των ΗΠΑ.

Ως αποτέλεσμα, η BusinessEurope αποφάσισε να στείλει στις 7 Απρίλιου ανοιχτή επιστολή στο Επίτροπο Wopke Hoekstra, αρμόδιο μεταξύ άλλων για την φορολογική πολιτική της ΕΕ.  Στην επιστολή της, ο Γενικός Διευθυντής της BusinessEurope, Markus Beyrer τονίζει ότι, παρότι η ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα στηρίζει τους στόχους της συμφωνίας του ΟΟΣΑ, πρέπει να αποφευχθούν διοικητικές κυρώσεις εναντίων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, που θα μπορούσαν να προκύψουν σε περίπτωση που οι ευρωπαϊκές χώρες φορολογήσουν αμερικανικές εταιρίες, βάσει της διεθνούς συμφωνίας, και οι ΗΠΑ αποφασίσουν να επιβάλουν αντίμετρα.

Επιπλέον, στην επιστολή της, η BusinessEurope επισημαίνει την ανάγκη για περαιτέρω απλοποίηση της υφιστάμενης συμφωνίας του ΟΟΣΑ ώστε να ελαχιστοποιηθεί το διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις και τις εθνικές αρχές, στο πλαίσιο της ευρύτερου σχεδιασμού της ΕΕ για μείωση της γραφειοκρατίας.

Η επιστολή της BusinessEurope είναι διαθέσιμη εδώ.