Απέναντι στο Brain Drain με Παραγωγικές Επενδύσεις – Άρθρο κ. Χρήστου Ιωάννου, Διευθυντή Τομέα Απασχόλησης & Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ στην Εφημερίδα των Συντακτών, 29/6/2019

Η αναπαραγωγή του φαινομένου της μαζικής μετανάστευσης, κυρίως των νέων, στη σύγχρονη εκδοχή του brain drain, είναι προϊόν της εγχώριας οικονομικής και κοινωνικής καχεξίας. Κοινό υπόβαθρό τους η παραγωγική καχεξία.

Ελληνική οικονομία και κοινωνία δεν δημιουργούν πολλές και καλές θέσεις εργασίας/επαγγελμάτων υψηλών δεξιοτήτων. Το μερίδιο των υψηλών δεξιοτήτων παραμένει καθηλωμένο, σε απόκλιση με την τάση στην ΕΕ. Το χάσμα που ήταν ήδη το 2000 στο 5% έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, (Ελλάδα 30%- ΕΕ 35%) έχει φτάσει τα τελευταία χρόνια στο 10% (ΕΕ 40%-Ελλάδα 30%). Κι αυτό με συστηματικά χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης στην Ελλάδα, δηλαδή με λιγότερες ευκαιρίες απασχόλησης

.

Από το 2013, που κορυφώθηκε η ανεργία και άρχισε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η δημιουργία νέων θέσεων υψηλών δεξιοτήτων παραμένει αργόσυρτη. Ήταν 7,5% το 2013-2018. Οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στους κλάδους των διεθνώς εμπορευσίμων: επιστημονικές δραστηριότητες, δραστηριότητες πληροφορικής και μεταποίησης. Υγιές μεν, όχι επαρκές δε, να αντιστρέψει το Brain Drain.

Τα τελευταία 2 χρόνια οικονομία δημιουργούνται ετησίως μόνο 8 έως 10.000 θέσεις εργασίας αμειβόμενες με μισθό άνω των 1500 ευρώ. Η παραγωγική καθήλωση της χώρας φέρνει και την μισθολογική καθήλωση. Έτσι, δεν είναι εύκολο να ανατραπεί η τάση του Brain Drain.

Η έξοδος των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων με σπουδές, εκ των οποίων οι μισοί και πλέον και με μεταπτυχιακές, αλλά και με επαγγελματική εμπειρία, μας δείχνει ότι η Ελλάδα, για αυτούς, δεν είναι το καλύτερο μέρος για να εργαστούν, και, συνεπώς, για να ζήσουν.

Αν το φαινόμενο συνεχισθεί τότε η Ελλάδα θα απωλέσει και τις εναπομείνασες δυνατότητες να μετασχηματισθεί,σε κάτι που δεν ήταν αλλά πρέπει να γίνει: προορισμός σύγχρονων παραγωγικών άμεσων επενδύσεων, εγχώριων και ξένων. Όχι μόνο για λόγους διατήρησης της ευημερίας των πολιτών της και για λόγους εθνικής επιβίωσης.

Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι επανάσταση στην οποία, ως ελληνική κοινωνία, πρέπει να συμμετάσχουμε. Εάν, βεβαίως, επιθυμούμε, να παραμείνουμε μέρος του ανεπτυγμένου κόσμου και της ζώνης του ευρώ. Είναι η μοναδική παραγωγική απάντηση για αντιμετώπιση του Brain Drain.

Για να είσαι στο Industry 4.0 πρέπει πρώτα να είσαι στο Industry. Για να μειωθεί το διευρυνόμενο χάσμα που χωρίζει τη χώρα από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση χρειάζεται κινητοποίηση πολλών παραγωγικών επενδύσεων, για την αναγκαία αύξηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο 12% του ΑΕΠ από 9,6% σήμερα, όταν η ΕΕ είναι στο 16% και επιδιώκει το 20%. Και τον διπλασιασμό του σημερινού 2,9% των ΤΠΕ.

Με επιχειρηματικές επενδύσεις στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, για εξαγωγές και υποκατάσταση εισαγωγών, επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, την καινοτομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, την απασχόληση του εγχώριου ανθρώπινου κεφαλαίου, που άλλως δεν θα απέφευγε το Brain Drain.

Εκ των πραγμάτων το δίλημμα έχει τεθεί στην ελληνική κοινωνία: ή θα παράγει και θα εξάγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, ή θα «εξάγει» το ειδικευμένο (και όχι μόνο αυτό) ανθρώπινο δυναμικό της, για όσον καιρό και στον βαθμό που το διαθέτει.