Φορολογικό Πιστοποιητικό: Ψήφος Εμπιστοσύνης από τις επιχειρήσεις

Παναγιώτης Γιαννόπουλος
Ά Αντιπρόεδρος ΔΣ, Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων

Το φορολογικό πιστοποιητικό εισήχθη στην ελληνική νομοθεσία με την  τροποποίηση του άρθρου 82 του ν.2238/94 σύμφωνα με το οποίο ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης που ελέγχονται από ορκωτούς ελεγκτές λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες λαμβάνουν, παράλληλα με τον τακτικό έλεγχο, υποχρεωτικά και ετήσιο πιστοποιητικό ως προς τη φορολογική τους συμμόρφωση για τις χρήσεις που ξεκινούν από την 30/06/2011.

Πέντε χρόνια μετά από την υποχρεωτική του εφαρμογή, με τον ν.4410/2016, το φορολογικό πιστοποιητικό κατέστη προαιρετικό για τις χρήσεις που ξεκινούν από την 01/01/2016.

Παρά τον προαιρετικό του όμως χαρακτήρα,  οι εταιρείες έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στο θεσμό του φορολογικού πιστοποιητικού αφού συνέχισαν, σύμφωνα με πηγές της ΕΛΤΕ, να λαμβάνουν φορολογικό πιστοποιητικό σε πολύ μεγάλο  ποσοστό, 89,67% για τις εισηγμένες εταιρείες για τη χρήση 2016, έναντι 93,09% για τη χρήση 2015. Στο σύνολο των εταιρειών, εισηγμένες και μη, υπήρξε για το 2016 μία μικρή πτώση της τάξεως του 3% περίπου σε σχέση με το 2015. Τα νούμερα αυτά καθιστούν προφανή την καθολική αποδοχή του φορολογικού πιστοποιητικού από τον επιχειρηματικό κόσμο. Άλλωστε τα μηνύματα για την επαναφορά της υποχρεωτικής εφαρμογής του φορολογικού πιστοποιητικού από τους φορείς της αγοράς είναι ιδιαίτερα έντονα,  προβάλλοντας ως επιχείρημα τα σημαντικά πλεονεκτήματα που έχουν αποκομίσει τόσο οι  εταιρείες όσο και το κράτος από τη μέχρι τώρα εφαρμογή του.

Αναλυτικότερα, το φορολογικό πιστοποιητικό θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πιο σημαντικά μέτρα για την εγκαθίδρυση φορολογικής δικαιοσύνης αλλά και εμπιστοσύνης μεταξύ επιχειρήσεων – επενδυτών και κράτους. Οι ελεγχόμενες εταιρείες είναι σε θέση να προσδιορίζουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια στις οικονομικές τους καταστάσεις, μειώνοντας σημαντικά την ανάγκη για «προβλέψεις» φόρων ανέλεγκτων χρήσεων και αξιοποιώντας το πλεονέκτημα της διασφάλισης που παρέχεται έγκαιρα, ενώ εμπεδώνεται μια σχέση διαφάνειας μεταξύ ελεγχόμενων εταιρειών και φορολογικών αρχών.

Από την άλλη πλευρά επιτυγχάνεται  ο στόχος της φορολογικής διοίκησης για μείωση της φοροδιαφυγής, αύξηση των φορολογικών εσόδων και αποσυμφόρηση του φορολογικού μηχανισμού. Από επίσημα στοιχεία της ΕΛΤΕ προκύπτει ότι διευρύνθηκε η ετήσια φορολογική βάση κατά €1,46 δις κατά μέσο όρο στην τετραετία 2011-2014 (έτος βάσης 2010). Η ευνοϊκή επίδραση στα φορολογικά έσοδα προκύπτει τόσο από την αυξητική πορεία των φορολογικών αναμορφώσεων, κυρίως κατά τα  πρώτα έτη εφαρμογής του θεσμού, όσο και από την βελτίωση της συμμόρφωσης των εταιρειών στις φορολογικές διατάξεις δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη φορολογικής συνείδησης.

Με το νέο θεσμικό πλαίσιο το φορολογικό πιστοποιητικό έχει προσλάβει πλέον πληροφοριακό χαρακτήρα για την φορολογική αρχή. Ασφαλώς όμως, ένα φορολογικό πιστοποιητικό με γνώμη χωρίς επιφύλαξη λαμβάνεται υπόψη κατά την εξέταση των κριτηρίων για την επιλογή των υποθέσεων που θα ελεγχθούν από τη  φορολογική αρχή. Τέλος, αξίζει  να σημειωθεί ότι η δυνατότητα έκδοσης του φορολογικού πιστοποιητικού επεκτάθηκε και στις μικρές επιχειρήσεις σύμφωνα με το ν.4449/2017.

Είναι σίγουρο ότι το φορολογικό πιστοποιητικό με την αγαστή συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων, μπορεί να αποτελέσει εργαλείο στα χέρια του κράτους, των ελεγκτών της φορολογικής διοίκησης αλλά και των εταιρειών για την βελτίωση  του επιχειρηματικού κλίματος, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης αλλά και την κάλυψη του επενδυτικού κενού με την προσέλκυση νέων επενδύσεων που είναι το καίριο ζήτημα των τελευταίων ετών.