Έγγραφο προβληματισμού για μια πιο βιώσιμη Ευρώπη έως το 2030

H ΕΕ είναι παγκοσμίως πρωτοπόρος στη βιωσιμότητα. Εφαρμόζει τα υψηλότερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα, προωθεί καινοτόμες αντιλήψεις όπως η κυκλική οικονομία και είναι απόλυτα προσηλωμένη στη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν.  Οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, η δημογραφική γήρανση και οι μαζικές μεταναστευτικές ροές δημιουργούν κοινωνικές εντάσεις και δημοσιονομικές πιέσεις.  Ταυτοχρόνως, η προώθηση της κυκλικής οικονομίας παραμένει ημιτελής.  Χαρακτηριστικά, και παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, το 20% των τροφίμων στη ΕΕ δεν καταναλώνεται.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 30 Ιανουαρίου 2019 ένα έγγραφο προβληματισμού για τη βιωσιμότητα με ορίζοντα το 2030.  Μεταξύ άλλων, το έγγραφο εξετάζει πως θα μπορούσαν να τεθούν τα θεμέλια μιας βασικής πολιτικής για τη μετάβαση στη βιωσιμότητα με τη στροφή από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία, τη διόρθωση των ανισορροπιών του διατροφικού μας συστήματος, την ανθεκτικότητα των τομέων της ενέργειας, των κτιρίων και της κινητικότητας στις μελλοντικές εξελίξεις.

Ταυτοχρόνως, εστιάζει σε οριζόντιους παράγοντες διευκόλυνσης, οι οποίοι θα στηρίξουν τη μετάβαση στη βιωσιμότητα, όπως είναι η εκπαίδευση, οι επιστήμες, η τεχνολογία, η έρευνα, η καινοτομία και η ψηφιοποίηση, τα χρηματοοικονομικά, η τιμολόγηση, η φορολογία και ο ανταγωνισμός, η υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά, η εταιρική κοινωνική ευθύνη και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα.

Με στόχο να κινητοποιήσει έναν ανοιχτό και ουσιαστικό διάλογο γύρω από τις προαναφερθείσες προκλήσεις, η Επιτροπή παρουσίασε τρία ενδεικτικά σενάρια δράσης.

1. Μια ολιστική στρατηγική της ΕΕ για τους Στόχους Βιώσιμους Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ όπου θα υπάρχει συντονισμένη δράση μεταξύ ενεργειών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και η οποία θα αξιολογείται βάσει ποσοτικών στόχων και χρονοδιαγραμμάτων.
2. Συνεχή ενσωμάτωση των ΣΒΑ σε όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ από την Επιτροπή, χωρίς την απαίτηση για ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη.
3. Εστίαση του κύριου άξονα πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο με στόχο τη σύγκλιση των τρίτων χωρών με τα ευρωπαϊκά πρότυπα με δεδομένο ότι η ΕΕ είναι ήδη πρωτοπόρος στη βιωσιμότητα.

Ο διάλογος που θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες με ενδιαφερόμενους φορείς  (τις εθνικές κυβερνήσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την επιχειρηματικότητα, κλπ.) θα συνεισφέρει στη διαμόρφωση της  Στρατηγικής Ατζέντας της ΕΕ για την περίοδο 2019-2024 και τις προτεραιότητες της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής.