Ο ΣΕΒ στο Delphi Economic Forum X: Επενδύσεις – Παραγωγικότητα – Ανταγωνιστικότητα – Επαναβιομηχάνιση – Εξωστρέφεια

Η παρουσία του ΣΕΒ στο φετινό Delphi Economic Forum ανέδειξε με ενιαία φωνή τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας σε ένα ιδιαίτερα ρευστό διεθνές περιβάλλον. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος, η Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής Ράνια Αικατερινάρη, ο Αντιπρόεδρος Ευτύχιος Βασιλάκης και τα μέλη του Δ.Σ. Θεόδωρος Τρύφων και Αριστοτέλης Παντελιάδης συμμετείχαν σε κρίσιμες θεματικές, αναδεικνύοντας τα εμπόδια, αλλά και τις ευκαιρίες για περισσότερες παραγωγικές επενδύσεις, επαναβιομηχάνιση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας. Σε μια περίοδο αυξημένης αβεβαιότητας με φόντο τις πρόσφατες ανακοινώσεις για παγκόσμιους δασμούς, το μήνυμα του ΣΕΒ ήταν σαφές: η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας περνά μέσα από φιλικότερο περιβάλλον για παραγωγικές επενδύσεις, λιγότερη γραφειοκρατία, ενίσχυση της καινοτομίας, αξιοποίηση του ΑΙ και συντονισμένες ευρωπαϊκές πολιτικές.

Ακολουθούν βασικά σημεία από τις τοποθετήσεις:

 Σπύρος Θεοδωρόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ ΣΕΒ, στο πάνελ Βιομηχανία – Τουρισμός – Εμπόριο – Υπηρεσίες: Ανταγωνιστικοί ή Συμπληρωματικοί Κλάδοι;

• Η παγκοσμιοποίηση δεν αντιστρέφεται γιατί το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Πρέπει όμως να διορθώσει ένα βασικό της λάθος: Το γεγονός ότι τα οφέλη της διαχύθηκαν κυρίως στους πλούσιους. Πρέπει να βρεθεί τρόπος να περάσει ο δημιουργούμενος πλούτος σε όλα τα κοινωνικά στρώματα.
• Δεν πιστεύω στα συγκριτικά πλεονεκτήματα των χωρών. Πιστεύω στα συγκριτικά πλεονεκτήματα των επιχειρήσεων και του management.
• Ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων της βιομηχανίας, του τουρισμού και του εμπορίου είναι απολύτως φυσιολογικός, πχ. στην αγορά εργασίας όπου οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση των καλύτερων. Υπάρχει, όμως, και ο ανταγωνισμός που δημιουργείται από τη λειτουργία του κράτους. Για παράδειγμα, η χωροταξία με ασαφή πλαίσια και με περιορισμένη ασφάλεια δικαίου είναι μια πηγή έντονου προβληματισμού.

Σπύρος Θεοδωρόπουλος, στο πάνελ Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, τι; Η Κρίσιμη Καμπή του 2027

• Το διεθνές περιβάλλον έχει αλλάξει και αλλάζει διαρκώς. Η αγορά των ΗΠΑ αποτελεί το 4,8% των ελληνικών εξαγωγών και για αυτό δεν ανησυχούμε ιδιαίτερα για τις άμεσες επιπτώσεις των δασμών. Για τις έμμεσες επιπτώσεις, θα πρέπει να περιμένουμε.
• Βλέπουμε ότι δυστυχώς το 2024 οι συνολικές μας επενδύσεις ήταν λιγότερες από το 2023. Πρέπει να δημιουργήσουμε εθνικά κίνητρα, πιο προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα και με απλές διαδικασίες και να πείσουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν περισσότερο στην Ελλάδα.
• Εξακολουθούμε να απέχουμε από το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ενόψει της νέας ευρωπαϊκής προγραμματικής περιόδου 2028-2034, τα χρήματα για τη σύγκλιση δεν θα είναι τόσα πολλά όσα τα προηγούμενα χρόνια, καθώς έχει προστεθεί η προτεραιότητα του να φτιάξουμε αμυντική βιομηχανία, άρα σίγουρα θα αφαιρεθούν πόροι από τα ταμεία συνοχής για να διοχετευθούν εκεί.
• Κάθε κατάσταση στη ζωή έχει και θετικά. Χάριν και στη διακυβέρνηση Τραμπ, η Ευρώπη αλλάζει, και αρχίζει να ασχολείται περισσότερο με την ανταγωνιστικότητα, με την παραγωγικότητα και με τις επενδύσεις.
• Ότι χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγή στην Ελλάδα είναι αλήθεια, ότι χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγή στην Ευρώπη, είναι επίσης αλήθεια. Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε μείνει πίσω στην έρευνα και στην τεχνολογία. Δεν εννοώ να είμαστε παραγωγοί τεχνητής νοημοσύνης, αλλά να είμαστε χρήστες τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε διάφορα θέματα και να περάσουμε σε μία καινούργια εποχή.
• Αν οι ελληνικές επιχειρήσεις υιοθετήσουν την τεχνητή νοημοσύνη γρηγορότερα από τους άλλους, και επενδύσουμε στην παραγωγικότητά μας περισσότερο, τότε θα μπορέσουμε να συγκλίνουμε με τον μέσο όρο της Ευρώπης. Οι επιχειρήσεις πρέπει να αναλάβουν και αυτές τις ευθύνες τους.

Σπύρος Θεοδωρόπουλος, στο πάνελ Γιατί η Ελλάδα υστερεί επενδυτικά και πώς μπορούμε να πετύχουμε ένα επενδυτικό άλμα;

• Οι επιχειρήσεις είναι οι άνθρωποί τους. Το πού θα βρεθούν ικανοί επαγγελματίες που μπορούν να δημιουργήσουν αξία, είναι καθαρά θέμα προσώπων και όχι κλάδων μέσα σε μία οικονομία. Εκεί όπου συγκεντρώνονται στελέχη με δύναμη και ικανότητες, βλέπουμε να αναπτύσσονται τομείς που ποτέ δεν φανταζόμασταν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί — κι όμως, τα καταφέρνει.

 Ράνια Αικατερινάρη, Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής ΣΕΒ στο πάνελ Ελλάδα 2030: Επαναβιομηχάνιση και Εξωστρέφεια – Μοχλοί Ανάπτυξης

• Η αβεβαιότητα είναι το μεγαλύτερο αρνητικό που μπορεί να συμβεί σε έναν εμπορικό πόλεμο σαν και αυτό γιατί παγώνει τις επενδύσεις. Κανείς δεν επενδύει σε ένα τόσο ασταθές περιβάλλον.
• Η Ευρώπη έχει επιτέλους κινητοποιηθεί απέναντι σε κάποια κρίσιμα θέματα: υψηλό ενεργειακό κόστος, υπερβολική ρυθμιστική επιβάρυνση από την πράσινη μετάβαση, βαριά γραφειοκρατία και σοβαρή υστέρηση στην καινοτομία vs. ΗΠΑ & Κίνα. Από την αρχή του έτους, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοιτάζει τα ζητήματα πιο στοχευμένα μέσα από την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, αλλά αυτό απαιτεί μεγαλύτερη ταχύτητα για να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος ή τα προβλήματα που εμείς δημιουργήσαμε.
• Μιλάμε συνεχώς για απανθρακοποίηση της οικονομίας –και ορθώς– γιατί θέλουμε ένα καθαρότερο περιβάλλον για τα παιδιά μας, όμως κανείς δεν λέει ποιος θα πληρώσει το κόστος. Η επέκταση των δικτύων, οι μπαταρίες για αποθήκευση και οι νέες τεχνολογίες που απαιτούνται συνεπάγονται υπερδιπλάσιες δαπάνες και δεν υπάρχει ακόμη σαφής απάντηση για το πώς θα επιμεριστεί αυτό το κόστος ή πότε αυτές οι μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ θα μειώσουν το κόστος ενέργειας. Ελπίζω να μην μετακυλιστεί στους καταναλωτές μόνο το κόστος, χωρίς τα οφέλη από τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ.
• Η νέα πολιτική για την ‘καθαρή βιομηχανία’ – ή Clean Industrial Deal – μεταξύ άλλων δίνει περιθώρια στα κράτη-μέλη να ελαφρύνουν το κόστος ενέργειας με εθνικά μέτρα, όπως π.χ. μείωση των φόρων στα τιμολόγια ρεύματος ή μείωση των χρεώσεων συστήματος με χρηματοδότηση από τους εθνικούς προϋπολογισμούς ή κατάργηση οποιωνδήποτε χρεώσεων στα τιμολόγια που δεν αφορούν σε χρεώσεις ενέργειας. Αυτό δεν ευνοεί τις μικρότερες οικονομίες με στενά δημοσιονομικά περιθώρια, όπως η Ελλάδα, συνεπώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό εντός της ΕΕ και χώρες διαφορετικών ταχυτήτων.
• Ως προς τα εμπόδια που έχουμε στη χώρα μας για περισσότερες επενδύσεις και για τα οποία απαιτούνται μεταρρυθμίσεις, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι, αναφορικά με το αδειοδοτικό, έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια βελτίωσης των διαδικασιών αδειοδότησης για τη βιομηχανία. Όμως, για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε επιτυχώς αυτόν τον στόχο, απαιτείται προηγουμένως η ολοκλήρωση και ο εκσυγχρονισμός του χωροταξικού της χώρας. Όλες οι μελέτες και τα σχέδια που εκπονούνται για τη βιομηχανία, την εφοδιαστική, τις ανανεώσιμες και την εξόρυξη πρώτων υλών, αλλά και τον τουρισμό, απαιτούν καλό συντονισμό, ξεκάθαρη στρατηγική κατεύθυνση από την Πολιτεία και διαβούλευση με τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας που θέλουν να επενδύσουν στο μέλλον της χώρας.
• Κάθε επιχείρηση που θέλει να χτίσει μία παραγωγική μονάδα, πρέπει να ξέρει ότι υπάρχουν σαφείς χρήσεις γης και ότι σε 10–20–30 χρόνια η βιομηχανική μονάδα της θα εξακολουθεί να υπάρχει και να αναπτύσσεται χωρίς προβλήματα αδειοδότησης.

Ευτύχιος Βασιλάκης, Πρόεδρος AEGEAN, CEO AUTOHELLAS & Αντιπρόεδρος ΔΣ ΣΕΒ, στο πάνελ Βιομηχανία – Τουρισμός – Εμπόριο – Υπηρεσίες: Ανταγωνιστικοί ή Συμπληρωματικοί Κλάδοι;

• Στον τουρισμό, οι επιπτώσεις των δασμών μπορεί να είναι μόνο στην ψυχολογία του ταξιδιώτη σε πρώτη φάση. Από ό,τι φαίνεται, οι ροές από την Αμερική προς την Ευρώπη δεν επηρεάζονται. Προς το παρόν τα μηνύματα είναι θετικά. Φυσικά, αν η κρίση μονιμοποιηθεί και αποκτήσει χαρακτηριστικά πιο ισχυρής αντιπαλότητας, αυτό δεν ξέρουμε τι μπορεί να φέρει. Ο κίνδυνος είναι σοβαρός.
• Σχετικά με τους δασμούς, για τα αεροσκάφη είναι αρνητικό τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ευρώπη. Έχουν τους 2 παραγωγούς παγκοσμίως, αλλά και η Boeing και η Airbus παίρνουν από όλο τον κόσμο υλικά. Εάν επιβληθούν τελικά δασμοί, απλώς θα ακριβύνουν και για τους 2 χωρίς να υπάρχει κανένα ανταγωνιστικό κέρδος.
• Δεν αντέχουμε χωρίς την παγκοσμιοποίηση και λόγω μεγεθών και λόγω του πόσο έχει προχωρήσει. Από την άλλη, ένα σχετικό regionalization θα πρέπει να υπάρξει.
• Ο τουρισμός σίγουρα έσυρε την Ελλάδα έξω από την κρίση και μετά ήρθε ο covid δημιουργώντας πρόβλημα στις επιχειρήσεις του τουρισμού. Πρέπει να είμαστε ισορροπημένοι, αλίμονο αν οι επενδύσεις που γίνονται για τον τουρισμό δεν είναι θετικές και για την υπόλοιπη οικονομία.
• Ευτυχώς επιτέλους υπάρχει ανταγωνισμός στην ανεύρεση των ανθρώπων. Δεν θέλουμε να ξαναγυρίσουμε πίσω στο 2017-2016 και 2018 και 2015 που είχαμε 27% ανεργίας, και δεν είχαμε κανέναν ανταγωνισμό.
• Οι τουρίστες σαφώς και ενισχύουν την κατανάλωση σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας. Ο κατασκευαστικός κλάδος μεταξύ του 2013 και του 2019 στηρίχθηκε μόνο από τον τουρισμό. Με 27% ανεργία τότε χτίζονταν μόνο ξενοδοχεία. Μετά βρέθηκαν και χρήματα για να ξανακάνουμε υποδομές, ενώ άρχισε η επένδυση και σε πολλούς άλλους κλάδους της οικονομίας και στην ενέργεια και στη βιομηχανία.
• Επενδύουμε πολύ τα τελευταία χρόνια στο ψηφιακό κομμάτι, αλλά δεν κάνουμε καμία επένδυση στο πως να λειτουργούν βασικές δομές του δημοσίου που στηρίζουν και ελέγχουν τη λειτουργία της αγοράς. Αυτό δεν μπορεί να λυθεί μόνο με Τεχνητή Νοημοσύνη, πρέπει να λυθεί με επένδυση στην οργάνωση της λειτουργίας του δημοσίου.

Αριστοτέλης Παντελιάδης, Πρόεδρος & CEO METRO SA & Μέλος ΔΣ ΣΕΒ, στο πάνελ Βιομηχανία – Τουρισμός – Εμπόριο – Υπηρεσίες: Ανταγωνιστικοί ή Συμπληρωματικοί Κλάδοι;

• Άμεσα, δε βλέπουμε κάποια επίπτωση από τους δασμούς, ο καταναλωτής είναι ψύχραιμος. Μας ανησυχούν οι έμμεσες επιπτώσεις. Πιστεύουμε πως η Ευρώπη θα καταλήξει σε κάποια συμφωνία ώστε να μην μπλέξουμε σε πόλεμο δασμών.
• Η παγκοσμιοποίηση δεν επιβλήθηκε, εξελίχθηκε έτσι γιατί συμφέρει όλους. Όσο κι αν κάποιες πολιτικές απόψεις προσπαθούν να την ανακόψουν, είναι αναπόφευκτο ότι η πορεία της θα συνεχιστεί.
• Τα καταστήματα είναι το σημείο όπου δοκιμάζεται το τελικό προϊόν και παράγει πληροφορίες για τον προμηθευτή, ενώ οποιαδήποτε δυσκολία στην παραγωγή του θα χτυπήσει πάνω μας. Άρα αγωνιούμε το ίδιο με αυτόν.
• Ο τουρισμός είναι ξεκάθαρο ότι φέρνει κόσμο στην Ελλάδα, προς όφελος της οικονομίας. Υπάρχει ανταγωνισμός, βρισκόμαστε σε μια αγορά εργασίας που δεν έχει αρκετούς ανθρώπους. Η αγορά θα κάνει ό,τι χρειαστεί να βρει τον άνθρωπό της και θα πληρώσει όσο χρειαστεί. Αυτή η εποχικότητα που έχει ο τουρισμός, πρέπει να επεκταθεί, όσο η σεζόν παραμένει συμπιεσμένη δημιουργεί δυσκολίες σε όλη την οικονομία.
• Αυτό που πρέπει να αλλάξουμε είναι να σκεφτόμαστε τι μας φταίει και να κοιτάξουμε πόσο ωφελούμαστε από τη συνολική ανάπτυξη της οικονομίας. Πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης.

Θεόδωρος Τρύφων, CEO ELPEN & Μέλος ΔΣ ΣΕΒ, στο πάνελ Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, τι; Η Κρίσιμη Καμπή του 2027

• Είναι πολύ νωρίς για να δούμε τις επιπτώσεις των δασμών των ΗΠΑ. Η φαρμακοβιομηχανία έχει προς το παρόν εξαιρεθεί, αλλά και να μπουν δασμοί δεν θα αντέξουν πολύ γιατί το φάρμακο είναι ανελαστικό είδος.
• H πολιτική των δασμών και η φιλοσοφία της Κυβέρνησης Τραμπ έχουν ένα θετικό αντίκτυπο ως προς την Ε.Ε. Tο γεγονός ότι την αναγκάζει να δράσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά για να κρατήσει ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις.
• Χαρακτηριστικά στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας η Ευρωπαϊκή επιτροπή προωθεί, για πρώτη φορά, μέτρα ενίσχυσης της ανθεκτικότητας και κίνητρα για παραγωγή φαρμάκων στην Ε.Ε, το Critical Medicines ACT.
• Mε την πολιτική των δασμών αυξάνεται η πιθανότητα ΥΦΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. Αν γίνει αυτό θα πιεστούν οι κοινωνικές δαπάνες άρα και οι δαπάνες φαρμάκων.
• Οι επενδύσεις μας δεν έχουν βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό και ορίζοντα. Άρα θα συνεχιστούν και μετά το 2027 και είναι μονόδρομος για την ανταγωνιστικότητά μας.
• Αν υπάρξει μείωση γραφειοκρατίας και υπάρχουν κίνητρα στην  Ε.Ε τότε θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά μας με Ασία και άλλες Ηπείρους.
• Η βιομηχανία πρέπει να αυξηθεί σαν % του ΑΕΠ και να καλυφθεί το μεγάλο επενδυτικό κενό που κουβαλάμε από το 2010. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύουν σε έρευνα και καινοτομία, σε συνέργειες με ομοειδείς επιχειρήσεις και να έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό.
• Η πολιτεία από την πλευρά της πρέπει να αντιμετωπίσει εκτός από το θέμα του ενεργειακού κόστους, και τις παθογένειες πολλών ετών πχ. γραφειοκρατία, χωροταξικό, μισθολογικό κόστος κ.ά. Παράλληλα, πρέπει να υπάρξει στοχευμένη κατεύθυνση των επενδυτικών κινήτρων.
• Η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και βιομηχανιών έχουν σαν προϋπόθεση, εκτός των άλλων, τη δημιουργία μεγαλύτερων εταιρειών, την επένδυση σε ψηφιοποίηση και καινοτομία, και την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό.
• Η φαρμακοβιομηχανία έχει όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο σε HUB παραγωγής, έρευνας και καινοτομίας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.