Ομιλία Dr Joachim Nagel, Προέδρου Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας και Μέλους Γενικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ανοιχτή Γενική Συνέλευση ΣΕΒ – Τρίτη, 7 Οκτωβρίου 2025
Πρόεδρε κ. Τασούλα,
Πρωθυπουργέ κ. Μητσοτάκη,
Αγαπητέ μου φίλε, Κυβερνήτα Στουρνάρα,
Kυρίες και κύριοι,
Είναι πραγματικά μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι σήμερα στην Αθήνα και μεγάλη τιμή να απευθύνομαι σε ένα τόσο ξεχωριστό ακροατήριο. Τα όσα πρόκειται να πω θα χρειαστούν μόλις πέντε λεπτά, αλλά είναι πολύ σημαντικά για μένα. Γι’ αυτόν τον λόγο η ομιλία μου είναι ελεύθερη, ώστε κάθε λέξη να μεταφέρει ακριβώς το νόημά της.
Κατά κανόνα, αποφεύγω να σχολιάζω τις υποθέσεις άλλων χωρών, πολύ περισσότερο να παρέχω συμβουλές. Σήμερα, ωστόσο, αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω μια εξαίρεση. Νιώθω την υποχρέωση να εκφράσω τον βαθύ θαυμασμό μου για την αξιοσημείωτη οικονομική μεταμόρφωση της Ελλάδας την τελευταία δεκαετία. Η χώρα έχει διανύσει μεγάλη πορεία τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας σημαντικές προκλήσεις με αποφασιστικότητα και επιμονή.
Η εφαρμογή δύσκολων αλλά αναγκαίων μεταρρυθμίσεων υπήρξε καθοριστική για αυτή την πρόοδο. Η οικονομική απόδοση της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Το 2024, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,3%, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που ήταν 0,8%. Παρόμοια ανάπτυξη, περίπου 2%, αναμένεται και για το 2025. Αξιοσημείωτη βελτίωση έχει σημειωθεί και στην ελληνική αγορά εργασίας, με την ανεργία να υποχωρεί σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, στο 8%. Αν και παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που είναι 6,2%, αποτελεί σημαντική πρόοδο.
Προκλήσεις, όπως η υψηλή ανεργία των νέων και οι εποχικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού, εξακολουθούν να υφίστανται. Ωστόσο, η αύξηση της απασχόλησης κινήθηκε σε επίπεδα αντίστοιχα με τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ενώ η αύξηση των μισθών υπήρξε ελαφρώς μεγαλύτερη. Η ταχεία μείωση του λόγου δημόσιου χρέους μετά την πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί αξιοσημείωτο επίτευγμα. Παρά το γεγονός ότι η μεγαλύτερη συμβολή σε αυτό προήλθε από την εξαιρετικά ισχυρή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, ο ρόλος των πρωτογενών πλεονασμάτων ήταν εξίσου σημαντικός. Η διατήρηση σταθερής και συνετής δημοσιονομικής πορείας υπήρξε καθοριστική για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Ωστόσο, ο λόγος χρέους παραμένει σχετικά υψηλός. Η αποφασιστικότητα της Ελλάδας να παραμείνει σε σωστή πορεία είναι όμως σαφής. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να συνεχίσει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα και να μειώνει περαιτέρω το λόγο χρέους. Η εμπιστοσύνη ενισχύεται και από το γεγονός ότι ο συμφωνημένος στόχος, περίπου 2% για τον λόγο πρωτογενούς ισοζυγίου, παραμένει σε ισχύ.
Για να εδραιωθεί η επανακτηθείσα εμπιστοσύνη, είναι απαραίτητο να τηρηθεί το συμφωνημένο σχέδιο και οι δημοσιονομικοί κανόνες. Μία βασική πρόκληση είναι η αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, καθώς σταδιακά λήγουν ευνοϊκοί όροι δανεισμού και οι συνθήκες της αγοράς αποκτούν μεγαλύτερη σημασία. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη που έχει δημιουργηθεί εξασφαλίζει ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης της Ελλάδας παραμένουν ανταγωνιστικές, και αυτό ισχύει σε διεθνές επίπεδο.
Κατά την άποψή μου, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για να αναχρηματοδοτηθεί μέσω των αγορών. Το τρέχον κόστος αναχρηματοδότησης είναι περίπου ίδιο με αυτό της Ισπανίας και ακόμη χαμηλότερο από εκείνο της Γαλλίας και της Ιταλίας. Η Ελλάδα έχει σημειώσει αξιοσημείωτα βήματα στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Παρόλα αυτά, όπως είμαι βέβαιος και όπως φαντάζομαι θα συμφωνείτε, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις μπροστά της.
Τα επιτεύγματα της Ελλάδας είναι αξιοθαύμαστα, αλλά το ταξίδι της δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Με την επιμονή στις μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει ένα μέλλον βιώσιμης ανάπτυξης, δημοσιονομικής σταθερότητας και κοινής ευημερίας. Όσα έχει καταφέρει η χώρα την τελευταία δεκαετία δεν αποτελούν μόνο μια ιστορία επιτυχίας για την ίδια, αλλά και πραγματική έμπνευση για ολόκληρη την Ευρώπη. Δείχνουν ότι οι μεταρρυθμίσεις, παρότι απαιτητικές, αποδίδουν καρπούς. Το μάθημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και για άλλες χώρες της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της δικής μου, της Γερμανίας, όπου οι διαρθρωτικές προκλήσεις απαιτούν επίσης άμεση προσοχή.
Σας ευχαριστώ θερμά.
