Υγεία και Ασφάλεια στην Έργασία με δίκαιη μετάβαση προς βιώσιμη οικονομία και κοινωνία

Άρθρο κας Κατερίνας Δασκαλάκη, Διευθύντριας Τομέα Εργασιακών Σχέσεων ΣΕΒ,  στην ειδική έκδοση του Industry, αφιερωμένη στην Παγκόσμια Μέρα Υγείας & Ασφάλειας στην Εργασία

Η Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία εντάσσεται ευρύτερα στις παγκόσμιες προτεραιότητες για Δίκαιη μετάβαση προς βιώσιμες οικονομίες και κοινωνίες, ένα θέμα το οποίο απασχολεί παγκοσμίως κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και ανθρώπινο δυναμικό (COP28, ILO, IOE, Businesseurope, Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Κοινό αίτημα εργοδοτών και εργαζομένων προς τις κυβερνήσεις οι σχεδιαζόμενες πολιτικές να είναι συνεκτικές και ισορροπημένες ως προς το τρίπτυχο: κλιματική αλλαγή, αξιοπρεπής εργασία και βιώσιμη ανάπτυξη.

Ο ΣΕΒ και οι επιχειρήσεις μέλη του έχουν πάγιο στόχο τη συνεχή βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την αναβάθμιση της ποιότητας στο εργασιακό περιβάλλον. Τόσο μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων που χειριζόμαστε, όσο και μέσω της ενεργής συμμετοχής μας σε εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς (Advisory Committee της Health and Safety της Ε.Ε., το ΔΣ του EU- OSHA, στις αρμόδιες επιτροπής του ΙΟΕ και της Businesseurope).

Το ΔΣ του ILO (Νοέμβριος 2023), στο οποίο μετέχει θεσμικά ο ΣΕΒ, ενέκρινε Σχέδιο Δράσης για τη Δίκαιη μετάβαση το οποίο, μεταξύ άλλων, περιέχει: α) τη συνδρομή με τεχνική βοήθεια του ILO στα κράτη μέλη για την ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Evidence – Based συστήματος για την ΥΑΕ και την Κλιματική Αλλαγή την περίοδο 2024 – 2027, β) την οργάνωση ενός τριμερούς παγκόσμιου διαλόγου το 2025 για θέματα ΥΑΕ ειδικά σε θέματα ακραίων καιρικών φαινομένων, εργαλεία τα οποία πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο με κάθε δυνατό τρόπο.

Το δίπολο δίκαιη μετάβαση – κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό όμως με τις παγκόσμιες τεχνολογικές εξελίξεις (ρομποτική, αυτοματοποίηση, τεχνητή νοημοσύνη) δείχνει να καθορίζει ολοένα και πιο έντονα όλες τις πτυχές της ΥΑΕ διεθνώς και να μας ωθεί όλους, επιχειρήσεις, εργαζόμενους και πολιτεία, προς τις κατάλληλες προσαρμογές.

Για αυτό άλλωστε και η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και Ασφάλεια κάθε χρόνο παραμένει βασική προτεραιότητα, επάνω στην οποία ωστόσο προστίθενται σταδιακά, μέσα από έννοιες όπως το S στο ESG, και έννοιες όπως ευεξία, ικανοποίηση, ισορροπία, κλπ. Αντίστοιχα, σταδιακά αυτές οι διαστάσεις αφορούν όλο και περισσότερο ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο ευθυνών και ελέγχων.

Μια αποτελεσματική εθνική στρατηγική ΥΑΕ θα πρέπει στηρίζεται στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με προτεραιότητα στα εξής:

• Αποτρεπτική προσέγγιση, την αναγνώριση και διαχείριση νέων και αναδυόμενων κινδύνων από την κλιματική αλλαγή και ολοκληρωμένη στρατηγική ελέγχου που ελαχιστοποιεί την επίδραση των κινδύνων αυτών
• Έγκαιρη πρόβλεψη και εκτίμηση επαγγελματικών κινδύνων
• Επανασχεδιασμός οργάνωσης εργασίας με δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας, με λιγότερο ενεργοβόρες πρακτικές, ενισχύοντας την κυκλική οικονομία
• Απόκτηση/ αναβάθμιση πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων
• Επένδυση στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση, βασισμένη σε διεθνή πρότυπα

Σχετικά με το τελευταίο, ο ΣΕΒ έχει δημιουργήσει το φορέα εκπαίδευσης και πιστοποίησης, το ΣΕΒ ΙΒΕΠΕ, ήδη από τη δεκαετία του 1980. Παράλληλα, πριν από 32 χρόνια δημιούργησε σε συνεργασία με τους άλλους κοινωνικούς εταίρους το ΕΛΙΝΥΑΕ, το επιστημονικό όργανο για τα θέματα ΥΑΕ.

Δέσμευση του ΣΕΒ είναι ότι θα συνεχίσει να συμβάλλει εποικοδομητικά, με θέσεις και προτάσεις, τόσο σε τριμερές όσο και σε διμερές επίπεδο, με άξονα την κουλτούρα συνεργειών και συνεργασιών, στο πεδίο της ΥΑΕ με έμφαση στα θέματα δίκαιης μετάβασης σε βιώσιμες κοινωνίες και οικονομίες.