Robotics: Τρέχουσες εφαρμογές και μελλοντικές προβλέψεις
Τοποθέτηση των Δρ Μαρίας Μποζούδη, Senior Advisor και Αλέξη Νικολαΐδη, Associate Advisor, Τομέας Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας, ΣΕΒ, στο αφιέρωμα “Robotics in Manufacturing”- περιοδικό Manufacturing
Πως τα ρομποτικά συστήματα επηρεάζουν τις θέσεις εργασίας;
Τα ρομποτικά συστήματα, και γενικότερα οι τεχνολογίες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, οδηγούν σταδιακά στο μετασχηματισμό των θέσεων εργασίας (και όχι μείωση), ενώ μελλοντικά θα εμφανιστούν επαγγέλματα που σήμερα δεν υπάρχουν στον εργασιακό χάρτη. Ήδη, ο τρόπος που δουλεύουμε και το αντικείμενο διαφόρων θέσεων εργασίας αλλάζει. Επαναλαμβανόμενες εργασίες αυτοματοποιούνται, ενώ αυξάνεται η ζήτηση για ανθρώπινο δυναμικό με συνδυασμένες δεξιότητες και γνώσεις από διαφορετικά γνωστικά πεδία (ενδεικτικά, αρκετές βιομηχανίες εκδηλώνουν ζήτηση για χειριστές και μηχανικούς ρομποτικών συστημάτων, αναλυτές δεδομένων, προγραμματιστές συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, κ.λπ.).
Αλλαγές όμως προκύπτουν και στην οργάνωση της εργασίας. Βιομηχανίες που υιοθετούν ρομποτικούς αυτοματισμούς και άλλες τεχνολογίες μεταβαίνουν σε νέες, πιο ευέλικτες δομές και τρόπους οργάνωσης, εκτέλεσης, διαχείρισης και αξιολόγησης της εργασίας. Διασυνδέοντας πληροφοριακά συστήματα, ρομποτικό / τεχνολογικό εξοπλισμό και εργαζομένους, καλούνται να προσαρμοστούν με μεγαλύτερη ευελιξία, λιγότερο ιεραρχικές δομές και μεγαλύτερη ομαδικότητα. Η εργασία επανασχεδιάζεται, ώστε να επικεντρώνεται σε διαδικασίες και στόχους για τη δημιουργία αξίας. Σε ένα περιβάλλον συνεχών αλλαγών, κάθετες δομές οργάνωσης και διοίκησης δυσκολεύονται να ανταποκριθούν.
Η ανάπτυξη ενός έξυπνου εργοστασίου επιτρέπει σε μια βιομηχανική μονάδα να βελτιώσει τη διαχείριση ποιότητας (χαμηλότερο κόστος μηχανισμών ελέγχου κατά 7-12%), να επιταχύνει τις διαδικασίες πρωτοτυποποίησης έως 30%, να εστιάσει στην προληπτική συντήρηση (αύξηση του παραγωγικού χρόνου έως 60%, μείωση του κόστους συντήρησης κατά 5-10%), να αυξήσει τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών κατά 20-30%, να αυξήσει την παραγωγικότητα του ενεργητικού κατά 10-20%, να συντομεύσει τον μη παραγωγικό χρόνο κατά 10-20% και να μειώσει τον όγκο των αποθεμάτων κατά 15-25%. Η παραγωγή γίνεται αποτελεσματικότερη, από τη στιγμή που οι επαναλαμβανόμενες λειτουργίες διενεργούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια, ενώ η επιχείρηση καθίσταται πιο ευέλικτη, προσαρμόζοντας έγκαιρα τον όγκο παραγωγής στις μεταβολές της ζήτησης.
Τάσεις στη ρομποτική
Συμπυκνώνοντας την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η ρομποτική εξελίσσεται προς τρεις βασικές κατευθύνσεις. Καθεμιά συνδέεται με διαφορετικά πεδία καινοτομίας και εφαρμογών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η πρώτη περιστρέφεται γύρω από το ΙοΤ, τη διαλειτουργικότητα τεχνολογιών και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων ρομποτικού προγραμματισμού. Παρά τον πολλαπλασιασμό των διαφορετικών συσκευών που μπορεί να συνδέονται στο ίδιο ψηφιακό οικοσύστημα, οι τεχνολογίες συνδεσιμότητας επιτρέπουν σύνθετους ρομποτικούς αυτοματισμούς.
Η δεύτερη αφορά την οριζόντια αύξηση στη χρήση cobots, υβριδικών και προσαρμοσμένων HRC συστημάτων. Ενδεικτικά, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις ρομποτικής τριπλασιάστηκαν παγκοσμίως μεταξύ 2015-2022. Καινοτόμες λύσεις για τις δυνατότητες και την ευκολία διάδρασης ανθρώπων και ρομποτικών συστημάτων (π.χ. wearables) διευρύνουν τη χρήση τους, μειώνουν το κόστος τους, βελτιώνουν τις δικλείδες ασφαλείας για τη συνεργασία ανθρώπων και μηχανών και δημιουργούν ζήτηση για νέα προϊόντα και υπηρεσίες ρομποτικής (π.χ. RaaS, ιπτάμενα και υποβρύχια drones, κ.α.).
Τρίτη τάση είναι οι νέες μορφές ευέλικτης αυτοματοποίησης μέσα από καινοτομίες AI, computer vision και τεχνολογιών κίνησης, που διευκολύνουν σύνθετες εργασίες και εργασίες ακρίβειας. Σε αυτό συμβάλλουν καινοτομίες στην ανάλυση δεδομένων και στις δυνατότητες αυτονομίας, αυτομάθησης και προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες συνθήκες, σε πραγματικό χρόνο (π.χ. EVs).
Όσο εξελίσσεται η διεπιστημονική έρευνα και συνεργασία (ΤΠΕ, βιολογία, μηχανική, κ.α.), τόσο η ρομποτική εφαρμόζεται και εκτός βιομηχανίας – π.χ. υγεία, logistics, εθνική ασφάλεια, περιβαλλοντική επιτήρηση, πολιτική προστασία, συντήρηση υποδομών, κ.α. Ο ΣΕΒ ενδυναμώνει τις ελληνικές επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν τέτοιες ευκαιρίες και να γίνουν πιο έξυπνες και ανταγωνιστικές, υιοθετώντας ρομποτικούς αυτοματισμούς στην παραγωγή, αλλά και συμμετέχοντας στην έρευνα και ανάπτυξη εφαρμογών ρομποτικής με αυξανόμενη ζήτηση.
