Η εταιρική διακυβέρνηση ως εργαλείο των επιχειρήσεων για μια επιτυχημένη μετάβαση
Άρθρο κ. Μιχάλη Μητσόπουλου, Διευθυντή Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών του ΣΕΒ, στο περιοδικό περιοδικό Finance PRO
Η ώρα της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιοποίησης στοιχείων βιωσιμότητας έχει φτάσει -όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ κ. Ευθύμιος Βιδάλης, στην πρόσφατη εκδήλωση της Επιτροπής ESG του ΣΕΒ. Ειδικά η Ευρώπη, μέσω της ήδη σε ισχύ Οδηγίας CSRD και της υπό οριστικοποίηση Οδηγίας CSDDD, επενδύει συνειδητά και στην αναβάθμιση της ποιότητας της εταιρικής διακυβέρνησης, ως απαραίτητο εργαλείο για την αξιολόγηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων από τη δραστηριότητα μιας επιχείρησης και τη διακυβέρνηση των απαραίτητων δράσεων μετριασμού ή αντιμετώπισης αυτών.
Για να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις, θα πρέπει εκ των πραγμάτων να ενισχύσουν σημαντικά τους μηχανισμούς συλλογής στοιχείων, αξιολόγησης κινδύνου, λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση κινδύνων και υλοποίησης των αποφάσεων αυτών. Αυτή η προσπάθεια σίγουρα θα έχει ένα σημαντικό κόστος. Επιπλέον, αυτός ο πολλαπλασιασμός διαδικασιών ενέχει και έναν κίνδυνο εμπέδωσης μιας κουλτούρας γραφειοκρατίας. Η διαχείριση αυτού του κινδύνου θα είναι μια πρόκληση για τις επιχειρήσεις που πρέπει σε αυτή την συγκυρία να διατηρήσουν τη διάθεσή τους για καινοτομία, ανάληψη ρίσκου και ευελιξία.
Ένα άλλο σημαντικό στοίχημα για τις επιχειρήσεις θα είναι να μάθουν να αξιοποιούν τους νέους μηχανισμούς και τις νέες διαδικασίες που υποστηρίζουν τις αρχές καλής εταιρικής διακυβέρνησης προς όφελος τους. Τα εργαλεία αυτά κοστίζουν μεν, αλλά επίσης επιτρέπουν στις διοικήσεις να λαμβάνουν καλύτερα και ταχύτερα κρίσιμη και αξιόπιστη πληροφόρηση. Αυτό, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να τους προσδώσει ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα.
Πέρα όμως από τα προαναφερόμενα, έχει σημασία το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει επιλέξει να θεσμοθετήσει ένα συνάμα πολύ συγκεκριμένο στις λεπτομέρειες και πολύ ευρύ στο πεδίο εφαρμογής πλαίσιο υποχρεώσεων διαφάνειας και εταιρικής διακυβέρνησης για τις επιχειρήσεις, με το οποίο πρέπει να συμμορφωθούν σε ένα βραχύ χρονικό διάστημα. Ιστορικά όμως τέτοιες φιλόδοξες ρυθμιστικές πρωτοβουλίες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στην επίτευξη των στόχων τους.
Αυτό σημαίνει ότι, στην πράξη, μάλλον θα έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να δούμε μια ταχεία και ουσιαστική μετάβαση αν οι επιχειρήσεις πειστούν ότι οι σχετικές δράσεις είναι προς όφελος των ιδίων και όλων μας, παρά αν βασιστούμε αποκλειστικά στη συμμόρφωση με το νέο πλαίσιο.
Διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα διακρίνουμε, ήδη, μια σαφή τάση προς αυτή την κατεύθυνση, αν και σίγουρα βρισκόμαστε μόλις στην αρχή μιας μακράς, με ρίσκα και κόστος, πορείας. Όπως ενδεικτικά ανέφερε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, στο panel «Πρασινίζοντας την Επιχειρηματικότητα» στα πλαίσια της COP28, «οι ελληνικές επιχειρήσεις πρωτοπορούν διεθνώς, επενδύοντας σε υποδομές, προϊόντα και υπηρεσίες που συνδυάζουν τη βιωσιμότητα με την αύξηση της ανταγωνιστικότητας τους» και ότι στην COP28 αυτές «εκθέσανε τόσο την τεχνογνωσία τους, όσο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εντός του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου».
Συνεπώς, ήδη, ένα σημαντικό μέρος του επιχειρηματικού κόσμου κινείται προς τον επιθυμητό στόχο, όπως άλλωστε προκύπτει και από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει σταθερά και σε συνεργασία με πολλούς και σημαντικούς φορείς της αγοράς τα τελευταία χρόνια η Ομάδα Εργασίας του ΣΕΒ για την Εταιρική Διακυβέρνηση, υπό τον κ. Γιάννη Καραγιάννη μέλος ΔΣ ΣΕΒ και Εκτελεστικό Πρόεδρο της Olympia Group. Βέβαια, παραμένει κρίσιμο στοίχημα για τα επόμενα χρόνια η σημαντική ενίσχυση αυτής της τάσης, με παράλληλη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Είναι πάντως ιδιαίτερα ελπιδοφόρο ότι η συζήτηση που έχει αναζωογονηθεί από τις νέες κανονιστικές υποχρεώσεις ήδη συμβάλλει ουσιαστικά τόσο στην προώθηση των στόχων όσο και στην ανάδειξη των αρχών καλής εταιρικής διακυβέρνησης ως κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη αυτών. Οι συζητήσεις αυτές οδηγούν με ενάργεια στη διαμόρφωση συνολικά μιας κουλτούρας μετάβασης όσο αυξάνεται ο αριθμός των στελεχών και επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτές και όσο πιο γρήγορα διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που σε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες του διευκολύνει την υλοποίηση στην πράξη των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται.
