H EE προτείνει δέσμη μέτρων για τη διευκόλυνση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας

Κωνσταντίνος Διαμαντούρος
Μόνιμος Αντιπρόσωπος ΣΕΒ στην BusinessEurope και την ΕΕ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 28 Ιουλίου 2025

Αντιμέτωπη με εντεινόμενες απειλές ασφαλείας, η ΕΕ είναι πλέον υποχρεωμένη να μετασχηματίσει τις αμυντικές της ικανότητες σε όρους ανθεκτικότητας, ευελιξίας και αυτονομίας.  Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  εξέδωσε τον Μάρτιο 2025 τη Λευκή Βίβλο για την Αμυντική Ετοιμότητα 2030  που αποτυπώνει τη στρατηγική της ΕΕ στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας ώστε να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, ότι η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία μπορεί να αυξήσει τις παραγωγικές της δυνατότητες.

Η διευκόλυνση των επενδύσεων στο χώρο της άμυνας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ευρύτερης στρατηγικής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 17 Ιουνίου μία οριζόντια δέσμη μέτρων (Defence Readiness Omnibus) που έχουν ως στόχο την άρση των υφιστάμενων ρυθμιστικών εμποδίων.

Ο πρώτος πυλώνας μέτρων για την ταχύτερη ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων της αφορά την ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις και τη διευκόλυνση στην υλοποίηση αμυντικών επενδύσεων.  Μεταξύ άλλων προτείνεται:

• Η χαλάρωση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη επενδύσεων στην αμυντική παραγωγή για ουσιώδη συμφέροντα ασφαλείας υπό την προϋπόθεση ότι δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
• Η εξαίρεση των δαπανών για τις αμυντικές υποδομές από τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.
• Η τροποποίηση των υφιστάμενων κριτηρίων ESG ώστε οι αμυντικές δαπάνες να θεωρούνται πλέον συμβατές με τους στόχους βιωσιμότητας του ΟΗΕ και να μην υφίσταται πλέον οριζόντιος αποκλεισμός χρηματοδότησης από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
• Η απλοποίηση των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και η αύξηση της προστασίας ευαίσθητων δεδομένων.
• Η διευκόλυνση πρόσβασης του κλάδου της αμυντικής βιομηχανίας στους πόρους του InvestEU, καθώς οι επενδύσεις σε τεχνολογίες διττής χρήσης και σε αμυντικές τεχνολογίες θα θεωρούνται στρατηγικές επενδύσεις άμυνας επιλέξιμες στην λογική του STEP (Strategic Technologies for Europe Platform).

Ο δεύτερος πυλώνας μέτρων που συμπεριλαμβάνει το Defence Readiness Omnibus αφορά την απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου και συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

• Μεγαλύτερη ευελιξία για τις προμήθειες αμυντικών υπηρεσιών και έργων μικρής κλίμακας μέσω κλειστού διαγωνισμού καθώς τα κατώτατα όρια αυξάνονται: α) από €443.000 στα €900.000 για τις συμβάσεις προμήθειας υπηρεσιών άμυναςκαι β) από €5,5εκ. σε €7εκ για τις συμβάσεις έργων άμυνας.

Πρόβλεψη fast track αδειοδοτικών διαδικασιών ώστε ο μέγιστος χρόνος για την έκδοση άδειας να μην υπερβαίνει τους πέντε μήνες. Επιπλέον η άδεια να θεωρείται χορηγηθείσα σε περίπτωση μη έκδοσης απόφασης εντός της προθεσμίας. .

• Δημιουργία εθνικού σημείου επαφής / ενιαίας αρχής για όλες τις αδειοδοτήσεις της αμυντικής βιομηχανίας.
• Διευκόλυνση μεταφοράς τεχνολογίας (General Transfer Licenses) εντός ΕΕ όταν οι μεταφορές συνδέονται με τις ανάγκες ευρωπαϊκών αμυντικών προγραμμάτων.
• Δυνατότητα χρηματοδοτικής στήριξης της ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού της αμυντικής βιομηχανίας, ειδικά μέσω προγραμμάτων STEM.

Οι εν λόγω νομοθετικές προτάσεις έχουν υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ προς εξέταση στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας.

Η σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι διαθέσιμη εδώ