Ευρώπη και Τεχνητή Νοημοσύνη

Άρθρο κας Μάγκυς Αθανασιάδη, Διευθύντρια Τεχνολογίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού ΣΕΒ, στα Νέα

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μια απλή τεχνολογική καινοτομία. Είναι η δύναμη που θα καθορίσει την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τις επόμενες δεκαετίες. Οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν ήδη προβάδισμα. Η Ευρώπη κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στον ρόλο του καταναλωτή ξένων λύσεων. Το ερώτημα είναι απλό: θα μείνουμε θεατές ή θα γίνουμε πρωταγωνιστές; Και αν θέλουμε να γίνουμε πρωταγωνιστές πως θα καταφέρουμε αυτό το άλμα;

Η Ευρώπη διαθέτει κορυφαίους επιστήμονες, οι οποίοι αναπτύσσουν προηγμένες τεχνολογίες και λύσεις AI. Όμως συνήθως αυτές είτε εξαγοράζονται από αμερικανικούς κολοσσούς είτε δεν καταφέρνουν να αναπτυχθούν σε παγκόσμιο επίπεδο. Εξόφθαλμο παράδειγμα, η DeepMind, που εξαγοράστηκε από την Google. Είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν ισχυροί μηχανισμοί χρηματοδότησης σε προχωρημένα στάδια ανάπτυξης, ώστε να δημιουργήσουμε τους δικούς μας «πρωταθλητές» στην αγορά του ΑΙ. Θα πρέπει επίσης να λειτουργήσει ως ενιαία η ευρωπαϊκή αγορά, χωρίς εμπόδια και ανταγωνισμούς μεταξύ των χωρών μελών, στηρίζοντας ευρωπαϊκά προϊόντα και λύσεις.

Η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί υπερυπολογιστική ισχύ και προηγμένες υποδομές. Η Ελλάδα έχει την τύχη να βρίσκεται μέσα στις 7 Ευρωπαϊκές χώρες που επιλέχθηκαν για να αναπτύξουν τα πρώτα ευρωπαϊκά υπερυπολογιστικά κέντρα. Θα πρέπει να προχωρήσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα τόσο το AI Factory Pharos στο Λαύριο όσο και το σχέδιο της ΔΕΗ για Gigafactory τεχνητής νοημοσύνης στη Δυτική Μακεδονία. Αυτές οι υποδομές θα εκπαιδεύουν βασικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης και θα δημιουργούν δυναμικά οικοσυστήματα γύρω τους.

Η προστασία των δεδομένων και η ηθική χρήση των συστημάτων ΑΙ είναι θεμελιώδης, αλλά η ρυθμιστική πολυπλοκότητα έχει κόστος για τις επιχειρήσεις. Σήμερα, μια ευρωπαϊκή startup δαπανά μήνες και κεφάλαια για να ερμηνεύσει κανονισμούς, ενώ στις ΗΠΑ ξεκινά άμεσα με έτοιμα πρότυπα. Η λύση δεν είναι να χαλαρώσουμε τους κανόνες, αλλά να τους κάνουμε σαφείς, πρακτικούς και φιλικούς προς την καινοτομία. Χωρίς αυτή την αλλαγή, οι ΜμΕ ειδικά θα δυσκολεύονται να επιβιώσουν στον σκληρό ανταγωνισμό.

Η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες. Αν μείνουν έξω από την εξίσωση, η παραγωγικότητα δεν θα απογειωθεί ποτέ. Χρειάζονται απλές και οικονομικές λύσεις AI, ενσωματωμένες στα εργαλεία που ήδη χρησιμοποιούν. Απαραίτητο είναι ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα αποκλειστικά για ΑΙ που θα χρηματοδοτεί τον σχεδιασμό, ανάπτυξη και υιοθέτηση εφαρμογών ΑΙ σε όλη την αλυσίδα αξίας μίας επιχείρησης, την οργάνωση και εκκαθάριση των δεδομένων  της επιχείρησης και τέλος την εκπαίδευση όλων των εργαζόμενων.

Στην προσπάθεια αυτή το κράτος θα πρέπει να παίξει ενεργό ρόλο:

• Ως καταλύτης (enabler), επενδύοντας σε δημόσιες υποδομές (cloud, υπερυπολογιστές, data centers) που θα είναι προσβάσιμες σε startups και πανεπιστήμια.
• Ως επιταχυντής (accelerator), δημιουργώντας ισχυρά προγράμματα στήριξης ΜμΕ και έξυπνα κίνητρα για εταιρείες που αναπτύσσουν λύσεις με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.
• Ως καταναλωτής, υιοθετώντας πρώτος λύσεις AI στη δημόσια διοίκηση και τις υπηρεσίες προς τον πολίτη, ώστε να δείξει τον δρόμο και να δημιουργήσει κρίσιμη μάζα ζήτησης.

Η Ευρώπη χρειάζεται δηλαδή κράτη που δεν θα είναι μόνο ρυθμιστές, αλλά συνεπενδυτές και πολλαπλασιαστές της τεχνολογικής καινοτομίας.