Εταιρική Διακυβέρνηση: πυξίδα σε αβέβαιους καιρούς
Τι φέρνει το 2025 για τις ελληνικές επιχειρήσεις;
Άρθρο κας Ράνιας Αικατερινάρη, Προέδρου Εκτελεστικής Επιτροπής & Αντιπρόεδρου Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΒ στην ειδική έκδοση “Δίκαιο & Επιχειρήσεις” της Καθημερινής
Στον αβέβαιο και ασταθή κόσμο μας, οι επιχειρήσεις και οι διοικήσεις τους, ψάχνουν για απαντήσεις για το πώς θα παραμείνουν βιώσιμες, πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν αποδοτικά, πώς θα παραμείνουν ανταγωνιστικές. Ένας καθοριστικός παράγοντας ως προς αυτό, είναι η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση.
Λειτουργώντας ως πυξίδα, διατηρεί τον προσανατολισμό, ακόμα και σε συνθήκες κρίσης ή μεγάλων προκλήσεων, και μπορεί να βοηθήσει όλες τις επιχειρήσεις, εισηγμένες και μη, να εξελίσσονται διαρκώς, να είναι ευρηματικές και να διαχειρίζονται καλύτερα τους κινδύνους. Σε μια εποχή όπου η αβεβαιότητα αποτελεί τη νέα κανονικότητα, αυτή η διάσταση είναι πολύ σημαντική. Σήμερα, δεν επιβιώνουν οι ισχυρότεροι, αλλά εκείνοι που ανταποκρίνονται και προσαρμόζονται καλύτερα στις αλλαγές.
Για τον ΣΕΒ, η ορθή εταιρική διακυβέρνηση ενισχύει τη διαφάνεια, την υπευθυνότητα και τις εταιρικές επιδόσεις και, πάνω από όλα, δημιουργεί την αναγκαία εμπιστοσύνη που τελικά θωρακίζει τις οικονομίες, τις κοινωνίες και τα κράτη. Για πολλά χρόνια, η εταιρική διακυβέρνηση θεωρούνταν υπόθεση μόνο των εισηγμένων ή των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Εμείς πιστεύουμε πως ενδυναμώνει τις επιχειρήσεις όλων των κλάδων και μεγεθών, αλλά και την ίδια την πολιτεία, η οποία συχνά αντιμετωπίζει αντίστοιχες προκλήσεις στο πλαίσιο της δικής της διακυβέρνησης. Ειδικά για τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, αλλά και για τις οικογενειακές, οι κανόνες της χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης έχουν δυνητικά ακόμη μεγαλύτερη αξία για τη βιωσιμότητα και τη μεγέθυνσή τους.
Ταυτόχρονα, όλες οι διαστάσεις της εταιρικής διακυβέρνησης, από τους νέους κανόνες μέχρι τις υποχρεώσεις δημοσίευσης εκθέσεων βιωσιμότητας, ενισχύουν την ικανότητα των επιχειρήσεων να προσελκύουν κεφάλαια, να διατηρούν το ταλέντο, να αυξάνουν την πελατεία τους και να βελτιώνουν διαρκώς τη φήμη τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των Διοικητικών Συμβουλίων, αλλά και η σύνθεσή τους (με περισσότερα ανεξάρτητα μέλη και πιο ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων), αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία, καθώς καλούνται να λαμβάνουν στρατηγικές αποφάσεις σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και μέσα σε ένα περιβάλλον μεγάλης πολυπλοκότητας και αυξανόμενων ρυθμιστικών απαιτήσεων. Αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερες ευθύνες και δέσμευση χρόνου και για τα μη εκτελεστικά μέλη.
Ο ΣΕΒ παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις στα θέματα αυτά, στην Ελλάδα και διεθνώς. Ως ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης, συμβάλλει ενεργά στο έργο του, στο οποίο περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η έκδοση του Ελληνικού Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Επιπλέον, τόσο στην Ευρώπη ως μέλος της BusinessEurope, όσο και διεθνώς ως μέλος της BIAC του ΟΟΣΑ (Business @OECD), συμμετέχει στις ευρύτερες συζητήσεις για το παρόν και το μέλλον της εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και στις διαβουλεύσεις για διάφορες νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Για τις ελληνικές μεγάλες εισηγμένες, τα θέματα που συνδέονται με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση περιγράφονται στις εκθέσεις βιωσιμότητας εδώ και χρόνια, οπότε δεν είναι κάτι νέο. Όμως, με τις νέες υποχρεώσεις της Οδηγίας CSRD, το πεδίο των εκθέσεων αυτών διευρύνεται πολύ και πλέον η συμμόρφωση προϋποθέτει έναν συνολικό μετασχηματισμό κάθε επιχείρησης, με συνεχή ενημέρωση, εκπαίδευση και εμπλοκή όλων των διευθύνσεων, καθώς και νέα καθήκοντα και ευθύνες για την επιτροπή ελέγχου και το Διοικητικό Συμβούλιο. Απαιτείται συνεπώς χρόνος για να γίνει ευρέως κατανοητή η αλλαγή που το νέο πλαίσιο φέρνει μέσα στις επιχειρήσεις και που διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος, τον κλάδο και τις συνεργασίες που αναπτύσσονται κατά μήκος της αλυσίδας αξίας. Και αυτό αφορά πλέον και τις μη εισηγμένες, μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες πρέπει επίσης να συμμορφωθούν, αλλά είναι αμφίβολο κατά πόσο διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους για να το κάνουν τόσο γρήγορα.
Εδώ και καιρό, στον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται στην Ευρώπη, κυριαρχεί το επιχείρημα ότι προκειμένου η στρατηγική για την πράσινη μετάβαση να είναι επιτυχημένη και να μην πλήττει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, χρειάζεται ένα λογικό, αναλογικό και αποτελεσματικό πλαίσιο κανόνων και κατανομής ευθυνών. Στην ίδια κατεύθυνση, είναι κρίσιμο να αποφευχθεί η υπερ-ρύθμιση και τα υπέρμετρα διοικητικά βάρη και κόστη συμμόρφωσης στις επιχειρήσεις. Η υπερ-ρύθμιση επιβαρύνει δυσανάλογα τις διοικήσεις, αφαιρώντας τους χρόνο και προσοχή από κρίσιμα στρατηγικά ζητήματα και μειώνοντας την προσαρμοστικότητά τους στο ταχέως μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον.
O ΣΕΒ και η Business Europe χαιρετίζουν την πρόθεση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής να μειώσει τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων κατά τουλάχιστον 25% (και κατά 35% για τις ΜμΕ). Με ενδιαφέρον, αναμένουμε επίσης στις 26.02.2025, το Omnibus Simplification Package που ελπίζουμε ότι θα ενσωματώνει και τις ιδιαίτερες ανάγκες των μικρότερων επιχειρήσεων. Αναφορικά με την CSDDD, είναι κρίσιμο να αποφευχθεί ο νομικός κατακερματισμός κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσής της στο εθνικό δίκαιο. Πρέπει να υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο -και όχι 27 εθνικά- με την ευρωπαϊκή Οδηγία να αποτελεί τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή.
Συνεπώς, οι προκλήσεις είναι αρκετές, τόσο για τις επιχειρήσεις που καλούνται να υλοποιήσουν γρήγορα τη μετάβαση, όσο και για τους νομοθέτες που διαμορφώνουν το πλαίσιο. Αγορά και ρυθμιστής πρέπει να συνεργαστούν, καθώς ο στόχος είναι κοινός και αδιαμφισβήτητος. Είναι κρίσιμο, ωστόσο, να ισορροπήσουμε τη φιλοδοξία με το εφικτό και την ανταγωνιστικότητα σε κάθε βήμα.
Στον ΣΕΒ παραμένουμε κοντά στις επιχειρήσεις, παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, και είμαστε έτοιμοι να παρέμβουμε σε οποιοδήποτε επίπεδο χρειαστεί.
