Επαγγελματική Κατάρτιση – Προϋπόθεση για την Υλοποίηση Επενδύσεων – Άρθρο κ. Νίκου Γαβαλάκη, 29/1/2021

Νίκος Γαβαλάκης
Senior Advisor, Τομέας Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας, ΣΕΒ
Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 29 Ιανουαρίου 2021

Ο νέος Νόμος προωθεί αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση (σύσταση κλαδικών συμβουλίων δεξιοτήτων, ενισχυμένη συμμετοχή εκπροσώπων των επιχειρήσεων στα όργανα διακυβέρνησης του νέου Συστήματος, αναβάθμιση των ΙΕΚ κλπ.). Βεβαίως θα κριθεί στην πράξη, στο βαθμό που θα επιτευχθεί ουσιαστική εκπροσώπηση και συμμετοχή των φορέων της αγοράς εργασίας στα υπό σύσταση κεντρικά και περιφερειακά συμβούλια επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και στα λοιπά όργανα που προβλέπονται. Επίσης, στο βαθμό που  θα επιτευχθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών και των παιδαγωγικών μεθόδων και τεχνικών, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών, η ανάπτυξη οριζόντιων δεξιοτήτων, η προώθηση μεθόδων μάθησης με βάση την εργασία κλπ.

Ειδικότερα, στο πεδίο της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), ο Νόμος θα κριθεί από τις εξουσιοδοτικές διατάξεις που προβλέπεται να εκδοθούν και θα αφορούν στη ρύθμιση σημαντικών θεμάτων όπως αυτά της διασφάλισης ποιότητας τόσο στις εισροές (επαγγελματικά περιγράμματα, προγράμματα κατάρτισης, εκπαιδευτικές υποδομές και εκπαιδευτές) όσο και στις εκροές του συστήματος (πιστοποίηση προσόντων). Το πεδίο αυτό είναι εξαιρετικά κρίσιμο καθώς η ΣΕΚ επικαιροποιεί υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες (αναβάθμιση δεξιοτήτων) και προσφέρει νέες (επανακατάρτιση). Διευκολύνεται δηλαδή, η προσαρμογή στις τεχνολογικές και ψηφιακές αλλαγές αλλά και η επανένταξη στην αγορά εργασίας μέσω ενός διαφορετικού επαγγέλματος.

Επιπρόσθετα, τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Παιδείας πρέπει να μεριμνήσουν για την επίλυση των θεμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και αδειοδότησης των επαγγελματιών που ασκούν τα λεγόμενα ρυθμιζόμενα τεχνικά επαγγέλματα (ΡΤΕ). Σήμερα, οι επιχειρήσεις της μεταποίησης, της εξόρυξης, της ενέργειας, των κατασκευών κλπ., αντιμετωπίζουν τα ακόλουθα προβλήματα:

• Είναι  εξαιρετικά χρονοβόρες οι διαδικασίες εξέτασης και αδειοδότησης των εργαζομένων σε ΡΤΕ με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καθυστερήσεις στην εξεύρεση κατάλληλα πιστοποιημένου και αδειοδοτημένου ανθρώπινου δυναμικού αλλά και να επιβάλλονται πρόστιμα από την Επιθεώρηση Εργασίας για μη κατοχή αδειών από τους εργαζομένους.
• Είναι υψηλές οι απαιτήσεις προϋπηρεσίας που προβλέπονται ώστε να επιτρέπεται σε υποψήφιο να πάρει μέρος σε εξετάσεις αδειοδότησης. Επίσης, δεν υφίσταται σαφές και τεχνολογικά ενημερωμένο πλαίσιο θεωρητικής κατάρτισης που σε συνδυασμό με τη μείωση των απαιτούμενων ημερομισθίων προϋπηρεσίας θα διευκόλυνε την αδειοδότηση του ανθρώπινου δυναμικού που ήδη εργάζεται στις επιχειρήσεις. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με αυστηρότατες προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας, οι εργαζόμενοι αποκτούν όλες τις απαιτούμενες άδειες μετά από σχετική κατάρτιση και θετική αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται αποδοτικό job rotation και multitasking.
• Δεν έχει ενεργοποιηθεί η υπάρχουσα διάταξη για διενέργεια εξετάσεων αδειοδότησης και από ιδιωτικούς φορείς.

Οι εξελισσόμενες και αναμενόμενες επενδύσεις δημιουργούν πιεστικές ανάγκες για καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό σε τεχνολογικές και τεχνικές ειδικότητες και επαγγέλματα. Η επαγγελματική εκπαίδευση, η επανακατάρτιση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας είναι προϋπόθεση για την υλοποίησή τους.