Απλοποιούνται οι κανόνες για την αποφυγή την διπλής φορολογίας στην ΕΕ

Κωνσταντίνος Διαμαντούρος
Μόνιμος Αντιπρόσωπος ΣΕΒ στην BusinessEurope και την ΕΕ

Άρθρο στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο ΣΕΒ – Ρυθμιστικό Περιβάλλον και Επιχειρήσεις – 30 Δεκεμβρίου 2024

Όταν πραγματοποιούνται διασυνοριακές επενδύσεις, πολλές χώρες της ΕΕ επιβάλλουν φόρους στα μερίσματα (από μερίδια και μετοχές) και στους τόκους (επί ομολόγων) που καταβάλλονται σε επενδυτές οι οποίοι ζουν στο εξωτερικό.  Ταυτοχρόνως, οι ίδιο επενδυτές είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν φόρο εισοδήματος στη χώρα τους για το ίδιο εισόδημα.

Παρότι υπάρχουν συμβάσεις  αποφυγής της διπλής φορολογίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, οι διαδικασίες διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα με αποτέλεσμα οι διαδικασίες ελάφρυνσης ή επιστροφής να είναι χρονοβόρες, δαπανηρές και επαχθείς. Οι διαδικασίες αυτές αφήνουν επίσης περιθώριο για τη διάπραξη φορολογικής απάτης μεγάλης κλίμακας.

Στόχος της συμφωνίας που επετεύχθη στο Συμβούλιο της ΕΕ σχετικά με οδηγία FASTER είναι οι εν λόγω διαδικασίες να γίνουν πιο γρήγορες και αποτελεσματικές.  Πιο συγκεκριμένα, κράτη μέλη συμφώνησαν:

• τη θέσπιση κοινού ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας (eTRC) βάσει της οποίας οι επενδυτές που υπόκεινται σε διπλή φορολογία θα επωφελούνται από πιο γρήγορες διαδικασίες για την ελάφρυνση της παρακράτησης φόρου.
• Τη δημιουργία δύο ταχέων συστημάτων επιστροφής του παρακρατηθέντος φόρου.
• Την «ελάφρυνση στην πηγή», όπου ο κατάλληλος φορολογικός συντελεστής θα εφαρμόζεται αυτόματα κατά τη χρονική στιγμή της καταβολής των μερισμάτων ή των τόκων
• Την «ταχεία επιστροφή», όπου η επιστροφή του ποσού της υπερβάλλουσας παρακράτησης φόρου γίνεται εντός καθορισμένης προθεσμίας

Σε περίπτωση που υπάρχει υποψία απάτης, τα κράτη μέλη θα έχουν το δικαίωμα να αναστέλλουν μερικώς ή ολικώς την αίτηση για ελάφρυνση της παρακράτησης φόρου από την ταχεία διαδικασία.  Για να εντοπίζονται μάλιστα κρούσματα φορολογικής απάτης ή καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές από τις εθνικές φορολογικές αρχές, οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (π.χ. τράπεζες και επενδυτικές πλατφόρμες) θα υποχρεούνται να υποβάλλουν στοιχεία προς τις εθνικές αρχές σε τυποποιημένη μορφή.

Οι εν λόγω οργανισμοί θα έχουν επίσης την υποχρέωση να εγγράφονται σε εθνικά μητρώα για να λάβουν πιστοποίηση η οποία θα είναι προσβάσιμη μέσω ενός ειδικού  κεντρικός ιστότοπου σε ευρωπαϊκού επίπεδο.   Η εγγραφή θα είναι υποχρεωτική για τις μεγάλες ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και προαιρετική για τις μικρότερους.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028 και οι εθνικοί κανόνες θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2030.

Το τελικό κείμενο της συμφωνίας είναι διαθέσιμο εδώ.